نقش عوامل طبيعي در ناپايداري سكونتگاههاي روستايي در منطقه‌ي كوهستاني و پايكوهي زاگرس مطالعه‌ي موردي: روستاهاي شهرستان‌هاي مريوان و سروآباد

نقش عوامل طبيعي در ناپايداري سكونتگاههاي روستايي در منطقه‌ي كوهستاني و پايكوهي زاگرس مطالعه‌ي موردي: روستاهاي شهرستان‌هاي مريوان و سروآباد

عوامل طبيعي همواره در طول تاريخ در استقرار، نوع معيشت و جابجايي جمعيّت‌ها اثر گذار بوده كه نمونه‌ي بارز آن را مي‌توان در ناپايداري سكونتگاههاي روستايي مشاهده كرد اين تحقيق با هدف بررسي نقش عوامل طبيعي در ناپايداري سكونتگاهاي روستايي در منطقه‌ي كوهستاني و پايكوهي زاگرس(مطالعه موردي: شهرستان‌هاي مريوان و سروآباد) انجام گرفته در اين بررسي از 9 عامل (اقليم، ارتفاع، شيب، گسل، رودخانه، زمين‌لغزش، ليتولوژي،فرسايش و كاربري اراضي) استفاده شده، لايه‌هاي اين عوامل در محيطARC GIS تهيه و با استفاده از نرم‌افزارExpert choice وزن‌دهي شده و با اضافه كردن وزن‌ها به مدل AHP در محيط ARC GIS و همپوشاني لايه‌ها، روستاهاي پايدار، نيمه‌پايدار و ناپايدار مشخص شده است . روش انجام تحقيق توصيفي- تحليلي بوده، ابزارهاي مورد استفاده نرم‌افزارهايARC GIS و Expert choice مي‌باشد، نتايج اين تحقيق حاكي از آن است كه از 229 سكونتگاه محدوده‌ي مورد مطالعه حدود 24روستا (48/10 درصد) در محدوده‌ي پايدار، 58 روستا (25/32درصد) در محدوده‌ي نيمه‌پايدار و 147 روستا (19/64 درصد) در محدوده‌ي ناپايدار قرار گرفته‌اند. بنابراين منطقه‌ي مورد مطالعه از لحاظ عوامل محيطي- اكولوژيكي ناپايدار محسوب شده، لذا توجه اساسي و جدي به اين عوامل جهت جلوگيري از مخاطرات و ممانعت از هدر رفتن سرمايه، در هر نوع برنامه‌ريزي از الزامات است.

Historically, natural factors have been effective on the establishment, type of livelihood and displacement of populations, and the example of its influence can be seen clearly in the instability of rural settlements, This study was conducted to investigate the role of natural factors in the instability of rural settlements in Zagros mountain and foothill (case study: Villages of Marivan and Sarvabad Counties). In this study, 9 factors (climate, altitude, slope, fault, rivers, landslides, lithology, erosion, land users) were used, Layers of these factors were provided in ARC GIS environments .and weighted by using Expert choice software And by adding weights to AHP model in ARC GIS and overlapping layers, the stable, semi stable and unstable villages were specified.The research method was descriptive - analytic method, and ARC GIS software and Expert choice were used, The results showed that out of 229 settlements in the study area, about 24 villages (10/48%) were located in stable zone, 58 villages (32/28%) in the range of semi-permanent, And 147 villages (64/19 percent%) are located in unstable areas, In general, the under study area in terms of environmental - ecological factors is considered as unstable, Therefore, Fundamental and serious attention to these factors in order to avoid the risks and preventing the loss of capital in any planning, seems to be necessary