سنجش نگرش بازاريان نسبت به تاب‌آ‌وري ارزش‌هاي تاريخي– فرهنگي در حفاظت از بازار موردپژوهي: نگرش‌سنجي از كسبه بازار تاريخي تهران*

Evaluation of Traders’ Attitude towards the Durability of the Historical and Cultural Values in the Conservation of Bazaar (Case study: The Attitude Research of the Tradespeople in Tehran’s Historic B

بازار تاريخي تهران كه در دوره‌ قاجاريه مركز تجارت و قلب تپنده‌ شهر بوده، امروزه همچنان با مقداري تغيير در كالبد و نوع فعاليت در اجزا و پيكره، مركز تجاري شاخص در تهران محسوب مي‌شود. در اين بازار، حالت‌هاي متعددي به‌لحاظ كيفيت‌هاي كالبدي و عملكري وجود دارد. با مطالعه و طبقه‌بندي اين كيفيت‌ها مي‌توان به شناخت مطلوب‌تري از اين بازار و ميزان تاب‌آوري آن در دو حوزه‌ كالبدي و عملكردي، دست يافت. تاب‌آوري كالبدي، عملكردي و ارزش‌هاي تاريخي– فرهنگي مقوله‌اي پراهميت در ارتباط با حفاظت از وجوه عيني و مفهومي بازار تاريخي تهران محسوب مي‌گردد. هدف از انجام اين تحقيق، ارزيابي نگرش جامعه بومي بازار تاريخي تهران در ارتباط با بازار و فرايند حفاظت و مرمت بوده است به‌نحوي كه بتوان درنهايت به استنتاج علل بروز كيفيت‌هاي مختلف در ميزان تاب‌آوري كالبدي، عملكردي و ارزش‌هاي تاريخي– فرهنگي بازار تاريخي تهران دست يافت و بستري مناسب را به‌منظور حفاظت از بازارهاي تاريخي فراهم نمود. اين تحقيق مبتني‌بر نگرش‌سنجي بوده كه با استفاده از پرسشگري صورت پذيرفته است. جهت دست‌يابي به علل بروز حالات متنوع ايجادشده در بازار تاريخي تهران در محدوده‌هاي واجد نقصان در كيفيت‌هاي تاب‌آوري، به پرسش‌گري و نظرسنجي از بازاريان پرداخته شد. حسب بررسي‌هاي صورت‌پذيرفته، مهم‌ترين علل نقصان در تاب‌آوري كالبدي و عملكردي بازار تاريخي- فرهنگي تهران عبارت است از: كاهش ميزان تعلق خاطر در بازاريان، افزايش گرايش به نوسازي به‌معناي تقليل كيفيت‌هاي سنتي و جايگزيني كالبد مدرن بين بازاريان، كاهش ميزان مشاركت بازاريان در فرايند مرمت و حفاظت به‌دليل آگاهي‌ و نداشتن شناخت‌ مطلوب از فرايند حفاظت و مرمت، كاهش ميزان گرايش به تداوم حفاظت از آداب، سنن و كيفيت فرهنگي بازار، كاهش ميزان رضايتمندي بازارياني كه در مناطقي با كالبد فاقد مداخله و يا واجد تركيبي از مداخلات اصولي و غيراصولي فعاليت دارند و درنهايت، رضايتمندي بازارياني كه در مناطقي با كالبد نوسازي‌شده فعاليت دارند.