علم سودمند؛ خطّ‌مشي‌گذاري دانش براي توسعه منافع ملّي با رويكرد فازي

Useful Knowledge; Knowledge Policy Making for Developing the Public Interest by Fuzzy Approach

منابع دانشي و پژوهشي محدودند و نيازهاي مطالعاتي جوامع بي‌شمار! رسالت خطّ‌مشي دانش آن است كه اين منابع محدود را به‌گونه‌اي به آن نيازهاي بي‌شمار تخصيص‌دهد كه بيشترين حدّ منافع عايد جامعه شود. در اين رويكرد علم سودمند آن است كه منافع جامعه را تامين كند و در حلّ مسايل يا مشكلات اجتماعي كارساز شود. در اين پژوهش تلاش شده ‌است تا با كسب نظر از خبرگان با كاربست روش تحليل محتوا و تكنيك دلفي فازي، مهم‌ترين عوامل موثر بر روند سودمندسازي دانش اولويت‌بندي شوند. نتايج حاصل تاكيد بر اين مهم بود كه هرچند تفاوت چنداني بين ابعاد و شاخص‌هاي گوناگون اجتماعي، سياسي، فرهنگي و اداري علم و فناوري وجود ندارد ولي گويا ابعاد فرهنگي و اخلاقي و اجتماعي آن حساس‌تر هستند و بايد بيشتر موردتوجّه قرارگيرند. به اين ترتيب مجموعه قابل توجّهي از عوامل موثر بر سودمندسازي دانش مورد تاكيد قرارگرفتند كه از آن جمله مي‌توان برضرورت استفاده از ابزارهاي مناسب براي جلب مشاركت ذي‌نفعان، استفاده بهينه از تجهيزات و امكانات علمي، توسعه پايگاه داده تحقيق و توسعه و اصلاح سيستم آموزشي در پرتو شناسايي مزيت‌هاي علمي تاكيد كرد. بنابراين، مسيله اساسي اين پژوهش، طراحي يك بسته خردمندانه خط‌ّمشي‌گذاري براي هدايت منابع علمي و معرفتي كشور است؛ به ‌گونه‌اي كه تمام تلاش‌هاي علمي و پژوهشي معطوف به تامين منافع ملّي يا حلّ مسايل عمومي در جامعه شود.

knowledge and research resources are limited and there are many research needs in the societies. The mission of science policy is the allotment of limited resources to unlimited needs in order to make the maximum benefit for society. In this approach, useful knowledge is the knowledge that can provide community benefits and solve the social problems. In this study, we try to use the content analysis and fuzzy delphi techniques to prioritize the most important factors affecting the process of useful Knowledge. However, any great difference does not exist between social, political, cultural and administrative dimensions and indicators of the science and technology, but ethical and social and cultural aspects are more sensitive, should be more concerned. Thus an important set of factors that have affect on useful knowledge are considered; like: The need to use appropriate means to involve stakeholders, the optimal use of facilities, developing of research data base and improving the educational system by Identifying the benefits of science. Therefore, the basic issue of this research is designing a policy making wisely package to guide scientific and knowledge resources, so that all scientific and research efforts focuse on national interests or solve public issues in society.