بررسي تطبيقي عملكرد مديريتي آرشيوهاي ديداري و شنيداري سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران با استفاده از مدل تعالي (EFQM) ويرايش 2010

Analysis of managerial performance of audio-visual archives at the Islamic Republic of Iran Broadcasting (IRIB) using EFQM 2010 edition

مدل تعالی سازمانی، الگویی برای سنجش كیفیت است كه در سال‌های اخیر، نه تنها نظر سازمان‌های تولیدی و صنعتی را به خود جلب كرده است؛ بلكه سازمان‌های خدماتی و اطلاعاتی را نیز بر آن داشته است كه جهت كاوش وضعیت كیفی خدمات خود از آن استفاده نمایند. هدف اصلی پژوهش حاضر، ارزیابی مقایسه‌ای عملكرد مدیریت كیفیت آرشیوهای دیداری و شنیداری سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، با استفاده از الگوی تعالی سازمانی است و از این طریق نقاط قوت و نقاط قابل بهبود آرشیوهای دیداری و شنیداری مشخص و راهكارهایی جهت بهبود عملكرد كیفی آن‌ها ارائه شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع كاربردی و توصیفی- تحلیلی است. پرسشنامۀ مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه 72 سوالی مورد تایید بنیاد اروپایی مدیریت كیفیت ( EFQM ) است كه توسط این بنیاد و به منظور گنجاندن منطق رادار در سال 2010 و مطابق با آخرین ویرایش مدل تعالی سازمانی تهیه شده است؛ كه به دلیل ماهیت خدماتی جامعۀ مورد نظر، تغییراتی در آن به وجود آمده است. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد كه آرشیوهای دیداری و شنیداری سازمان صدا و سیما در اجرای مفاهیم و معیارهای مدل تعالی سازمانی متفاوت عمل كرده‌اند. در حوزۀ توانمندسازها، آرشیو شبكۀ چهار، با كسب 03/262 امتیاز، از 500، بهترین عملكرد؛ و آرشیو شبكۀ دو با كسب 13/ 166 امتیاز، ضعیف‌ترین عملكرد را داشته‌اند. در حوزۀ نتایج نیز به ترتیب، آرشیوهای شبكۀ یك و شبكۀ چهار، با امتیازهای 43/68 و 86/44 بالاترین و پایین‌ترین امتیازها را كسب كرده‌‌اند. به طور كلی، عملكرد آرشیو مركزی و آرشیو شبكۀ یك سیما، بالاترین؛ و عملكرد آرشیو شبكۀ دو و آرشیو شبكۀ جام‌جم پایین‌ترین سطح امتیازها را داشتند. براساس نتایج به دست آمده از هریك از معیارهای مدل تعالی سازمانی برای آرشیوهای دیداری و شنیداری سازمان صدا و سیما، مهم‌ترین راهكارهای ارائه شده برای بهبود نقاط ضعف و اعتلای نقاط قوت این مراكز عبارتند از: افزایش تعاملات با كاربران و سازمان‌ها و افراد ذی‌نفع خارج از آرشیوها، افزایش فضای رقابتی میان كارمندان، تجدید نظر در تدوین خط‌مشی‌های آرشیو، توجه به اصل شایسته‌محوری در میان كارمندان، انطباق با فناوری‌های نوین در ارائۀ خدمات، تعامل با كاربران و دریافت بازخوردهای منظم از آن‌ها، تعامل هرچه بیشتر مدیران آرشیوها و با جامعه، و افزایش حس مسئولیت‌پذیری آن‌ها در قبال جامعه. 

Purpose: Assessing the performance of quality management at the Iranian broadcast organization (IRIB) audio-visual archives, based on the model of Organizational Excellence, with the purpose of exploring strengths and weakness and providing strategies for improvement. Method: A 72-item questionnaire, endorsed by the European Foundation for Quality Management (EFQM) edition 2010, was used, due to the service nature of the community of research. Findings: Audio-visual archives at IRIB have implemented EFQM Excellence Model differently. With regard to empowering factors, Channel 4 archive has proved the best with a score of 262.03 out of 500, while Channel 2 archive has eared lowest scores (166.13 out of 500). In the "outcomes", Channel 1 and Channel 2 have respectively performed the best and the worst. Overall, the  Central Archive and Channel 1  had higher performance, whereas Channel 2 and Jaam-e Jam Channel earned lowest scores. Strategies suggested include; 1) Enhancing interactions with users, organization, and external stakeholders, 2) Enhancing competitive environment among the staff, 3) Revision in policies, 4) Implementing criteria of meritocracy, 5) Compatibility with new technologies in service provision, 6) Interaction with users and appreciation of  feedback, 7) Higher level of interaction with the community by the top management of archives, 8) Adopting a higher scores.