بررسي راهكارهاي حقوقي موجود جهت تعيين سرنوشت جنين‌هاي منجمد رهاشده

A review of present legal approaches to the determination of the fate of abandoned cryopreserved embryos

جنین‌های منجمد در دو حالت به‌عنوان جنین‌های رهاشده تلقی می‌شوند؛ مورد نخست زمانی است كه صاحبان جنین، مجهوال‌المكان باشند و هیچ‌گونه دستورالعمل كتبی از سوی زوجین در ارتباط با وضعیت جنین وجود نداشته باشد. مورد بعدی زمانی است كه صاحبان جنین منجمد، به‌طور واضح به مراكز انجماد اعلام كنند كه تصمیم‌گیری درباره‌ی سرنوشت جنین‌های منجمد خویش را به مراكز انجماد تفویض می‌كنند. هدف ما بررسی این موضوع بود كه در صورت رهاكردن جنین‌های منجمد از سوی زوجین، چه تصمیمی باید در مورد سرنوشت آن‌ها اتخاذ شود؟ این مطالعه به روش اسنادی - كتابخانه‌ای و تحلیلی بود. از آن‌جایی كه نگه‌داری از جنین‌های منجمد مستلزم صرف هزینه است، شایسته است مسؤولیت مراكز انجماد را نسبت به نگه‌داری از جنین‌های منجمد پس از صرف زمانی معقول و متعارف و تلاش‌های ناموفق برای برقراری تماس با صاحبان منتفی بدانیم. تصمیم‌گیری در مورد سرنوشت جنین منجمد رهاشده بستگی به این موضوع دارد كه چه ماهیتی را برای آن‌ها برگزینیم. در صورتی كه جنین‌های منجمد رهاشده را انسان تلقی كنیم، با توجه به هزینه‌ی نگه‌داری و كمبود امكانات پزشكی می‌توان بر اساس قاعده‌ی الضرورات تبیح المحظورات (ناگریزی‌ها حرام‌ها را مباح می‌كند) آن‌ها را از بین برد. چنان‌چه جنین­های منجمد را مال یا شبه مال تلقی كنیم، باید جنین‌های منجمدی را كه به صاحبانشان برای تعیین سرنوشت آنان دسترسی وجود ندارد ، مجهول المالك تلقی كرده و حاكم را جهت اخذ تصمیم به دورریزی  یا اهدا برای تحقیقات صالح قلمداد كرد.

Cryopreserved embryos are considered as abandoned embryos in two situations. The first situation is when the embryo`s owners have no definite domicile and no written guideline has been provided by the couple regarding the embryo`s status. The second one is when the owners of cryopreserved embryos explicitly state that they permit the freezing centers to decide about their embryos` fate. The aim of the present study was to determine the best possible decisions about cryopreserved embryos in case of their abandonment by couples. This research was conducted through library and analytical research methods. As the cryopreservation of embryos is expensive, cryopreservation centers must be exempted from preserving embryos after unsuccessful attempts at communication with the owners and passing of reasonable time. Making decisions about the fate of abandoned cryopreserved embryos depends on the nature we attribute to them. If we consider abandoned cryopreserved embryos as humans, it is possible to destroy them according to the rule that necessities allow prohibitions. If we consider them as properties or quasi-properties, when there is no accessibility to their owners in order to determine their fate as properties, the governor is permitted to make decisions about their disposal or donation for researches.