اثرات متقابل سرمايه سلامت و آموزش: شواهد تجربي جديد از ايران

Interrelationships Between Health Capital and Education: New Empirical Evidence from Iran

زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی اثرات متقابل بین سرمایه سلامت و آموزش در ایران در دوره‌ی زمانی 1392- 1359 است. روش كار: به منظور برآورد الگو از روش اقتصادسنجی الگوی تصحیح خطای برداری (VECM) استفاده شده است. برای تخمین الگو از نرم افزار Eviews 9 استفاده شده است. نتایج: یافته­ها نشان داده است كه هر دو ضریب مربوط به اثر شاخص آموزش بر شاخص سلامت و ضریب اثر شاخص سلامت بر شاخص آموزش منفی است. به‌عبارت‌دیگر، بهبود وضعیت آموزش، منجر به ارتقای سرمایه سلامت و بهبود سرمایه سلامت منجر به ارتقای شاخص آموزش شده است. نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد كه بهبود وضعیت آموزش، منجر به كاهش نرخ مرگ ‌و میر كودكان و ارتقای سرمایه سلامت می­شود. همچنین ارتقای سطح سرمایه سلامت منجر به بهبود شاخص آموزش می­شود. بنابراین ارتباط متقابل این دو شاخص در ایران به طور تجربی مورد تایید است. از این رو، سرمایه­گذاری در هر دو بخش می­تواند به طور همفزون سبب شتاب در شاخص­های سرمایه سلامت و آموزش در كشور شوند. در ماده 24 فصل سوم برنامه پنجم توسعه اقتصادی و اجتماعی ایران "ارتقاء شاخص توسعه انسانی كشور به سطح كشورهایی با توسعه انسانی بالا و هماهنگی در رشد شاخص­های آموزش، بهداشت و اشتغال"مورد تاكید قرار گرفته است. با عنایت به تصریح جایگاه نظام سلامت در برنامه پنجم توسعه كشور، توجه ویژه سیاستگذاران اقتصادی در تامین مالی بخش­های آموزش و بهداشت، پیشنهاد سیاستی این مقاله را تشكیل می­دهد.

Background and Aim: The main purpose of this study was to investigate the interrelationships between health capital and education in Iran during the period 1980-2013. Materials and Methods:  The econometric vector error correction model was used to obtain patterns, using the Eviews 9 software for data analysis. Results: The data showed that the coefficient related to the effect of education index on the health index and that related to the effect of health index on the education index were both negative. In other words, improvements in education had led to improvements in health capital and vice-versa. Conclusion: It can be concluded that improvements in education can reduce child mortality and, consequently, improve health capital. Also, improvements in health capital can lead to improvements in education index. Therefore, it is empirically proven that these two indices are interrelated in Iran. This means that investment in both sectors can accelerate simultaneously improvements in both health capital and education indices. In Article 24 in chapter three of the Fifth National Economic, Social and Cultural Development Plan achieving a human development index (HDI) close to that in countries with high HDIs and coordination with regard to growth of education, occupation and health indices have received particular emphasis. So, considering the emphasis put on the health system in the Fifth Plan, the policy recommendation is that economic policy-makers should pay special attention to allocating financial resources to the health and education sectors in Iran.