مقايسه عملكردهاي پنج سيستم مغزي و تغييرات خلقي (اضطراب و افسردگي) با ميزان استروژن در زنان يائسه و غير يائسه شهر اصفهان

Comparing the Performance of Five Brain Systems and mood changes (Anxiety and Depression) with the Level of Estrogen in Postmenopausal and Premenopausal

 زمینه و هدف: یائسگی یكی از بحرانی ترین مراحل زندگی زنان است كه بدنبال قطع عملكرد تخمدانها و كاهش سطح استروژن ایجاد می شود. یائسگی، یكسری عوارض جسمانی و روانشناختی دارد. تحقیقات عصب روانشناسان نشان داده كه عملكرد سیستم عصبی مركزی و قسمت هایی از مغز بواسطه استروژن تعدیل می شود. مطالعه حاضر، با هدف مقایسه عملكرد های پنج بخش مهم مغز( لوب پره فرونتال، شكنج سینگولیت، سیستم لیمبیك، هسته‌های قاعده‌ای و لوب تمپورال)، تغییرات خلقی (اضطراب و افسردگی) با میزان استروژن در زنان یائسه و غیر یائسه شهر اصفهان انجام شد. روش بررسی: روش پژوهش، توصیفی از نوع علی _ مقایسه‌ای بود. آزمودنی‌های این پژوهش 200 نفر (100 زن یائسه 45 الی 65 ساله و 100 زن غیر یائسه 20 الی40 ساله) بودند كه به روش غیرتصادفی در دسترس از مراكز بهداشتی درمانی مطهری و سجاد، بیمارستان امین و عسگریه انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه101 سوالی سیستم‌های مغزی (Brain systems) با ضریب پایایی 89/0 برای ارزیابی عملكردهای پنج سیستم مهم مغزی ( لوب پره فرونتال، شكنج سینگولیت، سیستم لیمبیك، هسته‌های قاعده‌ای و لوب تمپورال) و پرسشنامه افسردگی بك با ضریب پایایی 93/0 و اضطراب بك با ضریب پایایی 92/0 برای ارزیابی میزان ابتلا به افسردگی و اضطراب در آزمودنی‌ها بودند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی(میانیگن و انحراف معیار) و استنباطی ( تحلیل واریانس چند متغیری MANOVA) با استفاده از نرم افزار Spss22 استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان دادند كه بین دو گروه زنان یائسه و غیر یائسه ازنظرعملكرد های پنج سیستم مغزی (لوب پره فرونتال، شكنج سینگولیت، سیستم لیمبیك، هسته‌های قاعده‌ای و لوب تمپورال) ومیزان استروژن و اضطراب تفاوت معنادار وجود دارد (001/0(P<. اما از نظرافسردگی تفاوت معنادار وجود ندارد (001/0(P>. نتایج: به نظر می‌رسد كه استروژن علاوه بر نقش جنسی و تولید مثلی در زنان بر روی سیستم عصبی و قسمتهای مختلف آن هم تاثیر می‌گذارد و بدنبال كاهش استروژن در زنان یائسه عملكرد مغز و تعدیل كاركرد آن توسط این هورمون تحت تاثیر قرار می‌گیرد. به نحوی كه ارتباط دو سویه و همگرایی را می‌توان میان ترشح هورمون‌ها و عمكلرد مغزی و تغییرات خلقی مانند اضطراب و افسردگی تبیین نمود.

Background & aim: One of the most critical stages of women’s lives is menopause. It is caused by permanent cessation of ovarian function and decreased of estrogen level. Menopause has numerous side effects (Physical and psychological). Recent neurophysiological data suggest that the function of central nervous system may be susceptible to modulation by estrogen. The aim of this study was to compare the performance of the five important parts (prefrontal cortex, cingulate gyrus, limbic system, basal ganglia and temporal cortex) of the brain and mood changes (anxiety and depression) with the level of estrogen in postmenopausal and premenopausal women in Isfahan. Methods: In the present descriptive study 200 women (100 postmenopausal women 45 to 65 years old and 100 women, premenopausal 20 to 40 years old) were selected by sequentially available from health centers of Motahari, Sajjad and Amin Askariyeh Hospital. The research instrument was a brain systems questionnaire of 101 questions (Brain systems) with 89/0 reliability to evaluate five important system functions in the brain (prefrontal cortex, cingulate gyrus, limbic system, basal ganglia and temporal lobe) and Beck Depression Inventory with reliability of 93 / 0 and anxiety with reliability 92/0 to assess depression and anxiety. The data was analyzed using descriptive statistics (mean and standard deviation) and inferential statistics (MANOVA MANOVA) analysis. Results: significant differences were found in five brain system functions (prefrontal cortex, cingulate gyrus, limbic system, basal ganglia and temporal cortex) and levels of estrogen and anxiety of two the groups of postmenopausal and premenopausal women (P<0.001) but no significant difference was observed regarding depression of these groups (P>0/001).         Conclusion: It seems that in addition to the role of estrogen in the female reproductive system, it also has an impact on the nervous system and its various parts. Following the reduction of estrogen in postmenopausal women, the modulation of brain functions is affected. So the two-way interaction and convergence among secretion of hormones with brain function and mood changes such as anxiety and depression could be explained.