حكم جمع ميان همسر و دختر برادر يا خواهر در ازدواج از ديدگاه فقهاي اسلامي

محرمات ازدواج در اديان آسماني ديگر به جز اسلام هم مطرح بوده است، اما نه به اين گستردگي و تفصيلي كه در اسلام مطرح شده است. از ميان مباحث مربوط به محرمات ازدواج، مقوله جمع ميان عمه و برادرزاده، خاله و خواهرزاده موجب اختلاف امت اسلامي گرديده است. جمهور فقهاي اهل سنت و شيخ صدوق از اماميه، با استناد به رواياتي كه از رسول خدا و پيشوايان اهل تشيع نقل شده است، به صورت مطلق چنين جمعي را حرام دانسته اند. داود ظاهري، عثمان البتي، خوارج و برخي از فقيهان اماميه اين ازدواج را به صورت مطلق جايز دانسته اند. ايشان آيه 24 سوره نساء را بناي جواز قرار داده و احاديث وارده را ناتوان از تخصيص كتاب الله خوانده اند. مشهورِ فقهاي اماميه تفصيل را ترجيح داده و به رواياتي استناد كرده اند كه از ائمه تشيع به صورت تفصيلي نقل شده است و رواياتي را كه از مطلق تحريم سخن مي گويند، حملِ بر مقيد كرده اند. مخرج مشتركِ جمهور اهل سنت و مشهور اماميه، حفظ احترام و جايگاه عمه و خاله در خانواده است. اهل سنت براي حفظ احترام و صله رحم، به صورت مطلق اصل تحريم را ترجيح داده اند و اماميه براي حفظ احترام و ارزشهاي اخلاقي، حليت آن را مشروط به اجازه دانسته و قائل به تفصيل شده اند. تحقيق ميداني كه توسط محققان اين مقاله با روش پرسش نامه اي در آذرماه 1394 با محدوده زماني سال 1390 به بعد انجام شده است، نشان دهنده نداشتن پشتوانه اجتماعي اين گونه ازدواجهاست كه تفصيل آن در اين مقاله تبيين شده است.