سهم عامل كار از توليد و اثر آن بر رشد اقتصادي در ايران

Labour Share Production and the Effect on Economic Growth in Iran

بحران اقتصادی اخیر در جهان غرب، اهمیت ارتباط بین سهم عوامل تولید و رشد اقتصادی را پراهمیت ساخته است. در سال‌های اخیر به‌علت شواهد بسیار در مورد بی‌ثباتی سهم عوامل در تولید، موضوع «توزیع درآمد عواملی» جایگاه فراموش‌شدۀ خویش را باز یافته است. بسیاری از تحلیل‌گران رابطۀ رشد اقتصادی و نابرابری را از دیدگاه «توزیع درآمد شخصی» بررسی كرده‌اند، ولی ارزیابی اثر سهم عامل كار بر رشد اقتصادی كمتر مورد توجه واقع شده است. در این مقاله با استفاده از تابع تولید كشش جانشینی ثابت (CES) اثر تغییر در سهم عوامل تولید بر رشد اقتصادی هم به‌صورت نظری و هم به‌صورت تجربی تحلیل شده است. از دیدگاه نظری در چارچوب بحث كشش جانشینی میان عوامل تولید استدلال شده است كه افزایش سهم عامل سرمایه و در پی آن كاهش سهم نیروی كار موجب كاهش نرخ رشد اقتصادی می‌شود. از سوی دیگر، می‌توان گفت كه در جوامع مصرف‌گرا، افزایش سهم سرمایه در تولید از طریق تأثیر بر نرخ بهره، موجب افت نرخ پس‌انداز می‌شود و این امر با كاهش نرخ رشد اقتصادی همراه است. براساس این مطالعۀ تجربی بر پایۀ مشاهدات اقتصاد ایران در دورۀ زمانی 1370 تا 1390، فرضیه‌های مذكور رد نشده است. طبقه‌بندی JEL: D33، E21، E22، O40، O47  

   The recent economic crisis in Western World has increased the interrelationship importance of production factors share in economic growth. In recent years according to several evidences concerning instability in production, the subject of "functional distribution of income" has found its place. Many analyst considered the relationship between economic growth and inequality from the "personal income distribution" point of views but the effect of labour factor share on economic growth have not received enough attention. In this paper the CES production function is used to analyses the effect of changes in labour production share on economic growth both theoretically and empirically. From the theoretical point of view it is shown that increase in capital production share resulting from decrease in labour share leads to reduction in economic growth rate. On the other hands, in a consumption-based society, increase in capital production share causing interest rate increase, induces reduction in saving rate and this reduces the economic growth rate. Based on empirical study observing Iranian economy during 1370-1390 (1991-2011) does not reject the hypothesis. JEL Classification: D33, E21, E22, O40, O47