فعاليت مهاركنندگي آلفا گلوكوزيداز در عصاره‌ي هگزاني برخي گياهان استان كردستان

Alpha-Glucosidase Inhibitory Activity in Hexane Extracts of some Plants from Kurdistan Province

مقدمه: به تاخير انداختن جذب گلوكز از طريق مهار آنزيم‌هاي تجزيه‌كننده‌ي كربوهيدرات‌ها، يك روش درماني براي كاهش هيپرگليسمي پس از صرف غذا است. آلفاگلوكزيداز باعث تسريع آزاد شدن آلفاگلوكز از كربوهيدرات‌ها مي‌شود. گياهان منابعي غني از تركيبات فعال زيستي هستند، امروزه تحقيقات بسياري بر روي عصاره‌هاي گياهي با هدف يافتن مهاركننده‏هاي جديدي براي اين آنزيم در حال انجام است. هدف: يافتن مهاركننده‌هاي قوي، جديد و داراي عوارض كمتر براي آنزيم آلفاگلوكزيداز در عصاره‌هاي گياهي. روش بررسي: عصاره هگزاني 60 گونه گياهي به منظور بررسي فعاليت مهاري آنها بر روي آلفاگلوكزيداز، در غلظت‌هاي 001/0، 01/0، 1/0 و 1 mg/ml مورد بررسي قرار گرفتند. فعاليت آنزيم به روش اسپكتروفتومتري در طول موج 405 نانومتر و از طريق سنجش مقدار پارانيتروفنل رها شده از پارانيتروفنل گلوكوزيد ارزيابي شد. از آكاربوز به عنوان كنترل مثبت استفاده شد. همه‌‌ي سنجش‌ها با سه تكرار انجام شد. نتايج: در ميان 60 گونه گياهي، عصاره گياهانDescurania sophia (L.) Webb & Berth, Fumaria vailantii Loisel, Ferula haussknechti Wolf & Rech, Haplophyllum acutifolium (DC.) G.Don, Isatis cappadociaca Desv., Eremostachys laevigata Bunge, Silene aucheriana Boiss، فعاليت مهاركنندگي بالاي 60 درصد بر روي آنزيم آلفاگلوكزيداز نشان دادند. در اين ميان فعاليت مهاركنندگي عصاره هگزاني گياهان خاكشير (D. sophia)، شاهتره (F. vailantii) و كماي غلاف‌دار (F. haussnechti)، به طور چشم‌گيري بالا و مقادير 50IC آنها به ترتيب 9/0، 55/24 و 71/2 mg/ml بود. نتيجه‌گيري: عصاره‌ي هگزاني گياه خاكشير (D. sophia) به دليل درصد مهار بالا و 50IC پايين مي‌تواند با هدف جداسازي و تعيين ماهيت عامل مهاركننده آنزيم آلفاگلوكزيداز، مورد استفاده قرار گيرد. گل‌واژگان: آلفاگلوكزيداز، خاكشير، ديابت، عصاره‌هاي گياهي، مهاركننده

Background: Retard absorption of glucose by the inhibition of carbohydrate hydrolyzing enzymes is one of the therapeutic approaches to decrease the postprandial hyperglycemia. Commercial ?-glucosidase inhibitors exhibited some serious side effects. So a great deal of attention has been paid to natural products like plants, as a reliable source for bioactive compounds. Objective: The aim of this study was to find new potent inhibitors for Alpha-glucosidase among plant extracts. Methods: Hexane extracts of 60 plants species were screened for their Alpha-glucosidase inhibitory activity at 0.001, 0.01, 0.1 and 1 mg/mL concentration. Alpha-glucosidase activity was determined spectrophotometrically at 405 nm on a Sunrise microplate reader (Tecan- Switzerland) by measuring the quantity of p-nitrophenol released from pNPG. Acarbose, dissolved in buffer, was used as a positive control. The assay was performed in triplicate. The concentration of the extract required to inhibit 50% of Alpha-glucosidase activity under the assay conditions was defined as the IC50value. The results are reported as %I ± SD. Results: Descurania sophia (L.) Webb & Berth, Fumaria vailantii Loisel, Ferula Haussknechti Wolf & Rech, Haplophyllum acutifolium (DC.) G.Don, Isatis cappadociaca Desv., Eremostachys laevigata Bunge, Silene aucheriana Boiss., exhibited more than 60% alpha-glucosidase inhibitory activity. Among them, Descurania sophia, Fumaria vailantii and Ferula haussknechti exhibited significant alpha glucosidase inhibitory activity with IC50 values of 0.9 µg/ml, 24.55 µg/ml and 2.71 µg/ml, respectively. Conclusion: Because of its high inhibitory activity and low IC50, hexane extract of Descurania sophia would be interesting for further detailed studies to find and characterize any new inhibitor for Alpha-glucosidase. Keywords: Alpha-glucosidase, Inhibitor, Plant extract, Hexane, Diabetes mellitus