مروري بر گياهان دارويي جنس شنگ (Tragopogon Spp.)

A Review of the Medicinal Plants from the Tragopogon Spp.

جنس شنگ از خانواده آستراسه (كاسني) و طايفه لاكتوسه يا شيكوريا (Cichorieae) است. گستردگي وسيع گياهان اين جنس در مناطق مختلف باعث شده تا علاوه بر كاربردهاي دارويي به صورت فراگيري به عنوان سبزي خوراكي يا حتي علوفه دام كاربرد داشته باشند. از قسمت‌هاي مختلف اين گياهان در درمان دل درد و ناراحتي‌هاي گوارشي استفاده مي‌شود، همچنين در طب سنتي ايران از شنگ به عنوان بند آورنده خونريزي و بهبوددهنده زخم در خونريزي‌هاي بيني، گوش، شش، گلو، روده، معده و پوست استفاده شده است. كاهش پراكسيداسيون ليپيدها، كاهش چربي خون، اثرات آنتي‌اكسيداني، آنتي‌لوكميك، آنتي‌باكتريال، و اثردرماني بر بيماري التهابي روده از جمله اثرات فارماكولوژيك مطالعه شده بر گياهان اين جنس است. تركيبات شناسايي شده در گياهان مختلف اين جنس از دسته فلاونوييدها، ترپن‌ها، ساپونين‌ها، بي‌بنزيل و هيدرو‌ايزوكومارين، تركيبات فنلي، و استرول‌ها هستند كه بسياري از آنها در طي مطالعات كموتاكسونوميك اين گياهان شناسايي شده‌اند. برخي از گياهان جنس شنگ با دارا بودن اثر آنتي‌اكسيداني قوي از آسيب التهابي به بافت‌ها جلوگيري كرده و دربرخي غلظت‌ها مانع تخريب DNA مي‌شوند.

Tragopogon is a genus of Asteraceae family and Lactuceae tribe. Distribution of this genus in different areas resulted to its dietary and feed applications as well as medicinal uses. Different parts of these plants have been used in treatment of stomachache and digestive disorders. In Iranian traditional medicine they used as hemostatic and wound healing agent in nose, ears, lungs, throat, intestine, stomach, and skin bleeding. Reduction of lipid peroxidation and blood lipid level, antioxidant, antileukemic, and antibacterial effects, and healing effect on inflammatory bowel disease are some of evaluated pharmacologic effects of the plants in this genus. Flavonoids, terpenes, saponins, bibenzyl and hydroisocoumarins, phenolic compounds, and strolls are some of detected phytochemicals of these plants that majority of them have been identified through the chemotaxonomic studies. Some tragopogon plants with high antioxidant effect are able to protect the tissues from the inflammatory disorders and inhibit DNA damage in the determined concentrations.