بررسي تغييرات سطح فقر و تعيين ميزان آسيب پذيري خانوارهاي روستايي ناشي از افزايش قيمت جهاني مواد غذايي در ايران

Effects of Rising Food Prices on Poverty and Vulnerability of the Iranian Rural Households

مطالعه حاضر، به بررسی اثرات افزایش قیمت مواد غذایی بر سطح فقر و میزان آسیب پذیری خانوارهای روستایی در ایران می‌پردازد. بدین منظور از اطلاعات هزینه‌ای خانوارهای روستایی در سال 1391 استفاده شد. ابتدا كشش‌های قیمتی جبرانی با استفاده از سیستم تقاضای تقریباً ایده‌آل درجه دوم محاسبه و اثر افزایش توأم قیمت جهانی مواد غذایی بر رفاه خانوارها مورد بررسی قرار گرفت، تا از آن بتوان در محاسبه شاخص آسیب پذیری و تغییرات سطح فقر در خانوارهای روستایی استفاده نمود. نتایج نشان می‌دهد كه پس از افزایش قیمت، خانوارها از نظر رفاهی در وضعیت بدتری قرار گرفته، به گونه‌ای كه شاخص رفاهی تغییرات جبرانی محاسبه شده برای گروه‌های مواد غذایی مورد مطالعه، 78/530 هزار ریال به دست آمد كه این میزان حدود 28/6 درصد متوسط درآمد ماهانه خانوارهای روستایی را به خود اختصاص می‌دهد و از آن، تحت عنوان شاخص آسیب پذیری یاد می‌گردد. با عنایت به خط فقر محاسبه شده پس از افزایش قیمت مواد غذایی (71/2772 هزار ریال)، بالغ بر 49 درصد خانوارهای روستایی، مخارج كمتری نسبت به این میزان را صرف تهیه مواد غذایی می‌نمایند و به عبارتی، دچار فقر تغذیه ای می‌باشند. همچنین نتایج نشان داد كه در اثر افزایش قیمت مواد غذایی نزدیك به 14 درصد (معادل 2764 خانوار) به تعداد خانوارهای فقیر اضافه شده است. نتایج این مطالعه می‌تواند به منظور حمایت از اقشار آسیب پذیر و تأمین امنیت غذایی و افزایش رفاه اجتماعی از طریق كمك به طراحی سیاست‌های اقتصادی، حائز اهمیت باشد؛ به نحوی كه آثار منفی رفاهی گروه‌های كم درآمد جبران گردد.

This study investigates the effects of rising food price on poverty and rate of vulnerability of the Iranian rural households. Applying the rural households’ data in 2012, first the compensated price elasticities are calculated by a Quadratic Almost Ideal demand system and then the effect of simultaneous increases in world food prices on welfare of rural households is studied in order to compute the vulnerability index and poverty variations. Results show that after rising food prices, the households’ welfare significantly gets worse, so that the corresponding compensated variation equals to 530.78 thousand Iranian Rials, which accounts for 6.28% of mean monthly income of the rural households. This limit defines the vulnerability index. Based on the computed poverty line, i.e. 2772.71 thousand Iranian Rials, over 49% of the households spend less for food. In other words, they suffer from food poverty. The results also show that nearly 14 percent (about 2764 households) has been added to the share of poor households because of rising food prices. The findings of this study can be used to design economic policies in order to protection of vulnerable groups, food security and social welfare.