بررسي تنوع ژنتيكي 17 جمعيت از يونجه (Medicago sativa) با استفاده از صفات كاريوتيپي و نشانگر مولكولي ISSR

Study of genetic diversity among 17 populations of alfalfa (Medicago sativa) using cytogenetic and ISSR molecular markers

یونجه در بین گیاهان علوفه­ای، به‎علت كیفیت خوب و داشتن ذخایر غذایی و سازگاری و تنوع وسیع جایگاه ویژه­ای دارد. تنوع ژنتیكی 17 جمعیت از یونجه با استفاده از صفات كاریوتیپی و 8 آغازگر ISSR بررسی شد. آغازگرهای ISSR در مجموع توانستند 44 باند تولید كنند. آغازگر­های IS3، IS14 و IS11 بیشترین تعداد باند و آغازگر IS16 كمترین تعداد باند را نشان دادند. میانگین درصد چند شكلی در آغازگرهای مورد استفاده برابر 18/90% محاسبه شد. میانگین محتوی اطلاعات چند شكلی PIC)) و شاخص نشانگر (MI) در آغازگرهای مورد بررسی به‎ترتیب برابر 36/0 و 88/1 بود كه بیشترین میزان مربوط به سه آغازگر متفاوت بود و یكی از آغازگرها كمترین میزان را داشت. دندرو­گرام حاصل از تجزیه خوشه­ای بر اساس ضریب تشابه دایس نشان داد كه می­توان جمعیت­ها را در 4 گروه قرار داد. مطالعات كاریوتیپی نشان داد تمام جمعیت­های مورد بررسی تتراپلوئید بوده و تعداد كروموزوم پایه در تمامی جمعیت­های مورد مطالعه 8 بود. فرمول كاریوتیپی برای تمام جمعیت­ها 16m بود، بنابراین می­توان بیان داشت كه كاریوتیپ تمام جمعیت­ها از كروموزوم ­متاسانتریك تشكیل شده است. نتایج تجزیه واریانس تنوع معنی­داری را در بین جمعیت­ها برای تمامی صفات كاریوتیپی نشان داد.­ جمعیت­ها برای صفات مورد بررسی در دسته­های متفاوتی قرار گرفتند. جمعیت­های مورد بررسی با استفاده از تجزیه خوشه­ای گروه­بندی شدند و در 4 گروه قرار گرفتند.

Alfalfa (Medicago sativa L.) is one of the most important forage crops because of high quality, growing extensively in farms and rangelands of Iran. Genetic variability is one of the most aspects for crop improvement. The experiments were carried out to determine genetic variability among 17 alfalfa populations based on ISSR and cytogenetic markers. All of the tested ISSR primers showed 44 visible bands. Three primers had the most number of bands while another primers showed the least band numbers. Mean percentage of polymorphism in the primers was 90.18 percent. Polymorphic information content (PIC) and marker index (MI) average were 0.36 and 1.88 respectively. Cluster analysis classified the populations genotype into four clusters. In order to investigate karyotipic variation between the populations, the populations were studied for several karyotipic characteristics. Including long arm, short arm and total length of the chromosomes, long arm to short arm and short arm to long arm ratios and total form percentage (TF%). All of the genotypes had 32 chromosomes. Analysis of variance of mitotic data in completely randomized design, showed highly significant differences between the studied genotypes for all of the studied traits (p<0.01). According to the Stebbins classification all of the genotypes located in A1 class. Cluster analyses grouped the genotypes into four clusters.