تمايز ژنتيكي در جمعيت‌هاي مختلف بلوط ايراني (Quercus brantii) بر اساس نشانگرهاي بين‌ريزماهواره‌اي ژنومي

Genetic differentiation in Persian oak (Quercus brantii) populations using genomic inter-microsatellite markers

بلوط‌ها اصلی‌ترین گونه‌های درختی تشكیل‎دهنده جنگل‌های زاگرس‌ هستند. اطلاعات درباره الگوهای طبیعی تنوع ژنتیكی از اهمیت كاربردی بالایی برای مدیریت و حفاظت پایدار جنگل‌ها برخوردار است. در این مطالعه برای ارزیابی تمایز و تنوع ژنتیكی بین و درون هشت جمعیت بلوط ایرانی متشكل از 104 ژنوتیپ با شرایط رویشگاهی متفاوت از جنگل‌های ایلام، DNA ژنومی استخراج و قطعات تكثیریافته با آغازگرهای مختلف بر روی ژل 2/1 درصد مشاهده و نمره‌دهی شدند. از 22 آغازگر نشانگر مولكولی ISSR، 15 آغازگر نوارهای تكرارپذیر و قابل امتیازدهی تكثیر كردند. ماتریس تشابه دایس و جاكارد تجزیه و تحلیل شده و داده‌های حاصل تجزیه واریانس مولكولی شدند. از آغازگرهای مورد استفاده 189 نوار با 100 درصد چندشكلی تكثیر شدند. تعداد آلل‌های تكثیرشده از این آغازگرها از 7 تا 20 با میانگین 6/12 آلل متفاوت بود. همچنین دامنه اندازه قطعات تكثیریافته بین 100 تا 1800 جفت‌باز بود. تجزیه واریانس مولكولی نشان داد كه از تنوع مولكولی آشكارشده 79 درصد مربوط به تنوع درون جمعیت‌ها و 21 درصد باقیمانده ناشی از تنوع بین جمعیت‌ها بود. یافته‌های این تحقیق بیانگر وجود تنوع ژنتیكی بالا در درون جمعیت‌های بلوط ایرانی در رویشگاه‌های ایلام است.

Woody vegetative coverage of Zagros forests is mainly composed by oaks. Information on natural patterns of genetic variation is of fundamental practical importance for sustainable forest conservation and management. In the present study, to assess the genetic differentiation and population diversity of eight Quercus brantii populations with 104 genotypes from Ilam forests, genomic DNA was extracted and then amplified fragments from different primers were visualized and scored on 1.2% agarose gel. Of 22 screened ISSR primers, 15 primers produced repeatable and scorable bands. Dice and Jaccard similarity matrix were analysed. Then the data were molecularly analyzed using molecular analysis software, GenAlEx. The selected primers amplified 189 bands, from which all were polymorphic. The number of amplified fragments varied from 7 to 20 with an average of 12.6 bands per primer, and with size range of 100 to 1800 bp. Analysis of molecular variance (AMOVA) showed that major proportion of total genetic variation (79%) was attributed to within populations, and the remaining 21% was resulted from among population variation. High level of genetic variation was observed within Q. brantii natural populations from Ilam forests.