القاي كالوس، باززايي و پرآوري زرشك بي‌‌دانه Berberis vulgaris)) در شرايط درون‌شيشه‌اي

Callus induction, regeneration and proliferation of Berberis vulgaris var. asperma using In vitro technique

جنس زرشك بیش از 660 گونه دارد كه فقط یك نوع آن یعنی زرشك بی‌دانه Berberis vulgaris))به‌عنوان محصول باغی پرورش داده می‌شود. زرشك بی‌دانه اغلب به‌روش قلمه و پاجوش تكثیر می‌شود كه زمان‌بر است، اما با استفاده از روش كشت بافت می‌توان تعداد زیادی گیاه در یك زمان كوتاه تولید كرد. در این تحقیق اثر هورمون‌های مختلف رشد گیاهی در تكثیر زرشك بی‌دانه بررسی شد. از جوانه‌های جانبی به‌عنوان ریزنمونه استفاده شد. ریزنمونه‌ها بعد از مراحل مختلف سترون‎سازی شامل محلول‌های هیپوكلریت سدیم، الكل 70 درصد و كلریدجیوه به محیط‌های كشت حاوی مقادیر مختلف هورمون‌هایBAP ،IAA ،Kin  وGA3 منتقل شدند. كشت‌ها در دمای 2± 25 درجه سانتی‌گراد و 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریكی در اتاقك رشد قرار داده شدند. نتایج نشان داد كه تیمار هیپوكلریت سدیم 3 درصد به‌مدت 15 دقیقه بهترین تیمار ضدعفونی‌كننده ریزنمونه‌های زرشك بود. همچنین محیط MS حاوی 1 میلی‌گرم در لیتر BAP بهترین محیط برای باززایی بود. در بین تیمارهای هورمونی استفاده شده، بیشترین میانگین تعداد شاخه (6 شاخه) مربوط به محیط MS حاوی 2 میلی‌گرم در لیتر BAP و 01/0 میلی‌گرم در لیتر IBA بود. به‌طور كلی از نتایج حاصل شده در این تحقیق می‌توان گفت هورمون BAP برای باززایی زرشك بی‌دانه مؤثرترین هورمون بود. بهترین تیمار ریشه‌زایی، محیط كشت mg/l IBA 5/0 MS + بود. به‌منظور سازگاری گیاهان ریشه‌دار شده به جی‌فی‌پات منتقل و با موفقیت به خاك انتقال یافتند.

Genus Berberis include 660 species and only one of them, Berberis vulgaris is cultivated as a horticultural species. Berberis vulgaris is propagated via cutting and souker that is very time consuming. Using tissue culture method may product larg number of plants in a short period of time. In this research, effects of plant growth regulating hormones on micropropagation of Berberis vulgaris were studied. Axillary buds were sterillized as explants. The explants were transferred to different medium after sterilization stages including mercuric chloride, 70% ethanol and sodium hypochlorite supplemented with different concentrations of BAP, IAA, Kin and GA3 growth regulating hormones. The cultures were kept in a growth room at 25±2 ˚C in 16/8 h light and dark periods. Results showed that 3% NaOCl for 15 minutes was the best sterilization treatment. Also ANOVA results indicated that MS medium supplemented with 1 mg/l BAP was the best medium for regeneration. The most number of shoots (6) was observed in MS supplemented with 2 mg/l BAP + 0.01 mg/l IBA. Therefore, BAP was the best hormone for regeneration of Berberis vulgaris.The best medium for root initiation was MS containing 0.5 mg/l IBA. The regenerated plant were succesfuly transferred to Jify pots and then to soil.