بررسي تنوع ژنتيكي دم‎گاوي Smirnovia iranica Sabeti)) در ايران با استفاده از نشانگرهاي RAPD

Genetic diversity of Smirnovia iranica Sabeti species from Iran using RAPD markers

گیاه دم‎گاوی (Smirnovia iranica) از خانواده Fabaceae و از گونه‎های درختچه‏ای ارزشمند بومی و سازگار در ماسه‏زارهای مناطق مركزی ایران است كه از نظر تولید علوفه و حفاظت خاك و ایجاد چشم‎انداز زیبا و ارزش دارویی بسیار حایز اهمیت است. به‎منظور بررسی تنوع ژنتیكی این گیاه از رویشگاه آن واقع در ماسه‏زارهای كاشان 4 سایت مطالعاتی به‎فاصله 30 كیلومتر از هم انتخاب و از هر سایت 5 نمونه گیاهی جمع‎آوری و با استفاده از 11 آغازگر مورد تجزیه RAPD قرارگرفتند. نتایج حاصل از ماتریس تشابه Dice،  تجزیه خوشه‎ای به‎روش UPGMA و اطلاعات باندها، نشان داد كه از 72 مكان تكثیرشده توسط آغازگرها به‎طور متوسط 61 مكان چندشكل بودند. تجزیه خوشه‌ای، تنوع قابل توجهی را در بین نمونه‎ها نشان داد. میزان تشابه از 97/0 برای نزدیكترین افراد در سایت 4 تا 64/ 0 بین دورترین نمونه‎ها مربوط به سایت‎های مختلف، مشاهده شد. كل نمونه‎ها به 5 گروه اصلی تبدیل شدند كه دو گروه دارای یك نمونه و به‎ترتیب شامل نمونه‎های 3 (از سایت اول) و نمونه 12 (از سایت سوم) بودند، دو گروه دیگر مخلوطی از نمونه‎های مختلف بودند كه هر كدام به زیرگروه‎هایی تقسیم شدند و یك گروه فقط شامل نمونه‎های متعلق به سایت 4 بود. گروه‌بندی ژنتیكی به‎دست آمده از RAPD تقریبا با توزیع جغرافیایی مطابقت نشان داد. عدم تطابق در یك سایت ممكن است به‎دلیل مهاجرت بذر این گیاه از منطقه‏ای به‎منطقه دیگر توسط عوامل مختلف و به‎ویژه بادهای شدید باشد.

Smirnovia iranica Sabeti is an endemic shrub species in Fabaceae family. It is found in sand dunes of central parts of Iran. It is very important for soil conservation, forage, landscape and medicinal values. RAPD is a useful genetic marker to determine polymorphism and relationship among plant species. In order to evaluate genetic diversity within and between Smirnovia iranica populations by 11 RAPD primers, 20 samples were collected from 4 sites of sand dune of Kashan. According to diversity indices, Dice similarity, cluster analysis and band information a total of 72 bands were amplified and 61 of the bands were polymorphic. Cluster analysis revealed a high amount of diversity among the studied samples. The most similar samples with 0.97 similarity were found in site 4, while the least similarity (0.65) was obtained for samples from different sites. Cluster analysis classified the samples in five groups. Two groups had only one sample. However, the other samples were distributed in other three groups one of which contained all samples of site 4. There was relatively fair coordination between genetic divergence and geographical origins.