محيط رسوبي، دياژنز و كيفيت مخزني بخش بالايي سازند سروك در خليج فارس

سازند سروك (آلبين- تورونين) از مخازن مهم در ميادين نفتي جنوب و جنوب‌ باختر ايران است كه بخش قابل توجهي از ذخاير هيدروكربني را در خود جاي داده‌ است. بررسي مقاطع نازك ميكروسكوپي اين سازند در چاه‌‌هاي مورد مطالعه در بخش‌هاي شمال ‌باختري، مركزي و جنوب ‌خاوري خليج ‌فارس‌ سبب شناسايي 7 ريزرخساره شد كه اين رخساره‌ها در 4 زيرمحيط رخساره‌اي حوضه، رمپ‌ خارجي، رمپ‌‌مياني و رمپ ‌داخلي نهشته شده‌اند‌. مقايسه رخساره‌هاي شناسايي شده با نهشته‌هاي همانند در نقاط ديگر، نشان‌دهنده رسوب‌‌گذاري در يك رمپ ‌كربناتي هموكلينال است. ارتباط مستقيم ميان نوع رخساره‌ها و كيفيت‌مخزني سازند سروك‌بالايي وجود ‌دارد. مطالعات نشان مي‌دهد كه محيط رسوبي و رخساره‌هاي تشكيل ‌شده در ميادين مورد مطالعه در خليج ‌فارس تفاوت بسياري با ‌هم دارند. رخساره‌هاي روديستي در ميادين مورد مطالعه در جنوب‌ خاور خليج ‌فارس (مجموعه ميادين سيري) گسترش زيادي دارند و به عنوان سنگ مخزن در اين ناحيه رفتار كرده‌اند. در ميادين مورد مطالعه در باختر (هنديجان و بهرگانسر) و مركز (لاوان) خليج ‌فارس رخساره‌هاي گل‌پشتيبان حوضه و لاگون گسترش دارند. مهم‌ترين فرايند‌هاي دياژنزي ديده شده در سازند سروك شامل نوشكلي، آشفتگي ‌زيستي، ميكرايتي ‌شدن، دولوميتي ‌شدن، انحلال، سيماني‌ شدن، استيلوليتي‌ شدن و شكستگي است. در طي دياژنز رخساره‌هاي روديستي به‌صورت انتخابي دچار انحلال و سبب گسترش تخلخل و كيفيت ‌مخزني در ميادين سيري شده‌اند‌. به‌طور كلي در بخش‌هاي مركزي و باختري ميادين نفتي مورد مطالعه دياژنز تأثير كمي بر خواص مخزني داشته ‌‌است؛ اگر چه دولوميتي ‌شدن سبب بهبود ويژگي‌هاي مخزني در ميادين هنديجان و بهرگانسر شده‌ است. ارزيابي پتروفيزيكي توالي‌هاي مورد مطالعه نشان مي‌دهد كه توالي‌هاي داراي كيفيت ‌مخزني خوب با رخساره‌هاي روديستي مرتبط هستند. همچنين يك روند افزايشي در مقادير تخلخل و تراوايي به‌ويژه در ميادين سيري وجود ‌دارد. اين روند با تأثير دياژنز جوي در زير ناپيوستگي تورونين ارتباط دارد. نتايج نشان از آن دارد كه وجود و تكامل روديست‌ها تأثير بسياري در فرايند‌هاي دياژنزي و پتانسيل مخزني در سازند سروك داشته ‌‌است.

The Albian-TuronianSarvak Formation is one of the main oil reservoirs in south and southwest Iran that hosts significant amount of hydrocarbon resources in this region. Facies analysis in seven oil fields of Persian Gulf led to identification of 7 microfaceis that are deposited in four facies belts in a homoclinal ramp platform. Studies show that there is major facies variation in Sarvak carbonates of offshore Zagros. The rudist-bearing facies are mainly developed as major reservoir facies in the eastern Persian Gulf (Siri Fields) and replaced with mud-dominated lagoonalfacies in central and western sectors of considered area (Hendijan, Bahregansar, Balal and Lavan Fields). There are positive correlation between paleogeographic position of rudist buildups and configuration of Sarvak reservoir in the Persian Gulf. Main diagenetic processes that effected facies of this formation are neomorphism, bioturbation, micritization, dolomitization, dissolution, cementation, stylolitization and fracturing. During diagenesis, rudist-dominated facies are selectively dissolved and led to development porosity and reservoir quality in the Siri Fields. Generally, diagenesis is slightly impacted reservoir properties in the central and western parts oil fields, although, dolomitization is improved reservoir characteristics in the Bahregansar Field. Petrophysical evolution of studied intervals suggests that good reservoir intervals are associated with rudist-bearing facies. As well, there are decreasing trend in both porosity and permeability values from top of formation downwards, particularly in Siri fields. This trend is attributed to effect of meteoric diagenetic under the Turonian unconformity. In conclusion, our studies indicate that occurrence and evolution of rudists had main impact on diagenetic modification and reservoir potential of Sarvak Formation.