ارزيابي ژئوشيميايي عناصر كمياب شيل‌هاي نفتي قالي‎كوه (جنوب باختر اليگودرز) با استفاده از روش‌هاي تجزيه عنصري و پيرو ليز راك‎اول

منطقه قالي‌كوه در 35 كيلومتري شهرستان اليگودرز، داراي بخش عظيمي از رسوبات شيل نفتي در دو سازند سرگلو و گرو (سن ژوراسيك و كرتاسه) است. به‌منظور مطالعه متغيرهاي آلي و معدني شيل هاي نفتي قالي‌كوه (تعيين نوع ماده آلي و كروژن هاي موجود، كل كربن آلي (TOC)، بلوغ گرمايي، غلظت و رده‌بندي عناصر و كاني‌هاي موجود در نمونه­ها) و ارائه الگو و چگونگي ارتباط ميان اين متغيرها، 20 نمونه شيل نفتي از دو برش مجزا (ده يه قالي3 و چرون3) انتخاب شد و مورد تجزيه‌هاي ژئوشيميايي همچون پيروليز راك‎اول، ICP OES، XRF و XRD قرار گرفت. بر پايه نتايج به ‌دست ‌آمده از نمونه هاي تجزيه‌اي، شيل هاي نفتي قالي‌كوه داراي پتانسيل خوب تا عالي براي توليد نفت با ميزان بالايي از TOC (13.5 ميانگين درصد وزني)، كروژن نوع II (دريايي و نفت‎زا) و عدم بلوغ كافي (ابتداي پنجره نفتي) هستند. از سوي ديگر، اين شيل‌ها بي‌هنجاري هاي مختلفي از عناصر فلزي و غيرفلزي و غلظت بالايي از عناصر استراتژيك نسبت به ميزان كلارك پوسته‌اي از خود نشان مي‌دهند. نمودارهاي دندريتي رسم شده براي عناصر موجود در نمونه ها (نتايج به دست از SPSS)، منشأهاي متفاوتي را براي هر گروه نشان مي‌دهد. برخي در ارتباط و همبستگي مثبت بالا با شكل‌گيري مواد آلي، متغير TOC، رزين و آسفالتن نمونه ها و برخي در رابطه با مواد آواري، آلومينوسيليكاتي و همچنين هوازدگي سنگ منشأ هستند.

The Qalikuh area,~35 km southwest of Aliqudarz, contains oil shale deposits in Garue and Sargelu formations(Jurassic-Cretaceous). Some 20 samples across two sections(Charun3-Deh ye Qali3) were selected and analyzed(Rock Eval – ICP – XRD – XRF) to study organic and mineral parameters(to determine type of organic material and kerogen, total organic carbon, thermal evolution, concentration, and classification of elements and minerals) and to model the relations between these parameters. The Qalikuh oil shale has a great potential for oil production with high levels of TOC (13.5 wt%), type 2 kerogen, low thermal maturity. However Qalikuh oil shale has metallic and nonmetallic element anomalies and high concentrations of strategic elements compared to Clark values. Dendritic diagrams suggest variable origins for elements and minerals in the samples. Some are associated with development of organic materials, TOC parameters, Resin and Asphaltene, and some are associated with clastic materials, aluminosilicates and source rock weathering.