بررسي سنگ شناسي و ژئوشيمي متابازيت و متاپريدوتيت‌هاي كمپلكس دگرگوني ده‌سلم و گلوگاه، خاور بلوك لوت

كمپلكس دگرگوني ده سلم به سن ژوراسيك بالايي در باختر نهبندان و در حاشيه خاوري بلوك لوت رخنمون دارد. اين كمپلكس به عنوان يكي از معدود رخنمون هاي پي سنگ بلوك لوت در خاور ايران است. سنگ هاي اولترامافيك دگرگون شده در اين كمپلكس براي نخستين بار شناسايي و معرفي شده و به همراه سنگ‌هاي مافيك مطالعه شده‌اند. پيمايش هاي گسترده صحرايي و مطالعات تصاوير ماهواره اي حضور مجموعه‌هاي سنگي متابازيت و اولترامافيك هاي دگرگون شده را در طول سه نوار باريك در راستاي اين كمربند دگرگوني آشكار ساخت كه به آنها نام‌هاي كمربندهاي خاوري، مركزي و باختري داده شده است. مخلوط زمين‌ساختي از انواع شيست هاي سبز، آمفيبوليت، متاپريدوتيت، سرپانتينيت و تالك شيست در كمربندهاي خاوري و مركزي ديده شده اند. در حالي كه آمفيبول كالك‎ شيست مهم‌ترين سازنده كمربند باختري در كمپلكس گلوگاه است. مهم‌ترين كاني هاي سازنده اين كمربند‌ها، هورنبلند، اپيدوت، پلاژيوكلاز (آندزين) و گاه كلينوپيروكسن در متابازيت ها و اليوين، آمفيبول، اوژيت، تالك و اسپينل در متاپريدوتيت ها هستند. بر پايه مطالعات ژئوشيمي، سنگ مادر سنگ‌هاي دگرگوني مورد مطالعه در گروه هاي بازالت و پريدوتيت قرار مي‌گيرند. ولي به دليل عملكرد فرايندهاي دگرگوني و دگرساني شديد روي سنگ هاي مورد مطالعه، نمي توان محيط زمين‌ساختي و منشأ مشخصي را براي اين مجموعه ها تعيين كرد. حضور مجموعه هاي مافيك و اولترامافيك دگرگون شده در كنار ديگر سنگ هاي كمپلكس دگرگوني ده سلم نشان مي‌دهد كه سنگ‌هاي ياد شده پيش تا همزمان با ژوراسيك مياني در حاشيه خاوري بلوك لوت جايگزين و سپس با آرايش كنوني‌ خود دچار دگرگوني شده باشند.

The Deh-Salm metamorphic complex (DMC), late Jurassic in age, is exposed at the west of Nehbandan and at the the eastern margin of the Lut block. This is one of the exceptional outcrops of the Lut block’s basement in East Iran. The metamorphosed ultramafic rocks in this complex are identified and introduced for the first time, and are studied in association with the metabasites. Extensive field excursions as well as satellite image investigations represented the metabasites and metaperidotites of the DMC in three elongated and separate belts, parallel to the extension of the complex; we named the belts as the east, central, and the west belts. A tectonic, broken to dismembered units of greenschist, amphibolite, metaperidotite, serpentinite, and talc-schist can be recognized in the east and central belts, while, amphibole-calcschist is the most important rock constituent of the west belt in the Galugah complex. The main minerals in the rocks of these belts are hornblende, epidote, plagioclase (andesine), and sporadic pyroxene in the metabasite, and olivine, ortho-amphibole, augite, talc, and spinel in metaperidotite, respectively. On the basis of the geochemical studies, the protoliths of the mentioned rocks are classified in the basalt and peridotite groups. However, due to metamorphic and intense metasomatic processes, it is impossible to suggest a distinct origin and tectonic setting for the above metamorphic assemblages. The presence of mafic and ultramafic metamorphic rocks adjacent to the other rock units of the DMC indicates that the mafic-ultramafic rocks were initially emplaced in the eastern margin of the Lut block in a time before the late Jurassic, then they were metamorphosed in their recent arrangement.