صنعت نفت و توسعة اقتصادي ، اجتماعي مناطق شمالي خليج‌فارس؛ مطالعه موردي خارك (1355-1335ش/1976-1956)

Oil industry and the socio-economic development of the northern Persian Gulf region: the case of Kharg Island (1956-76)

هدف: این پژوهش بر آن است تا به بررسی و تبیین تأثیر صنعت نفت بر روند توسعه اقتصادی و اجتماعی منطقة خارك بپردازد. روش/رویكرد پژوهش: این پژوهش به روش تاریخی و با رویكرد تاریخ اقتصادی و تبیین داده‌های آماری و بر مبنای اسناد و مدارك آرشیوی و منابع كتابخانه‌ای انجام‌شده است. یافته‌ها و نتایج پژوهش: با انتخاب جزیره خارك از سوی كنسرسیوم نفتی به‌عنوان مركز بارگیری و صدور نفت خام، تأسیسات متعددی در این جزیره ایجاد شد. ورود صنعت نفت و شكل‌گیری این تأسیسات تأثیر آشكاری بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی آن مانند؛ دگرگونی در چهره منطقه، تركیب جمعیتی، وضعیت معیشتی، توسعه زیرساخت‌ها، ظهور طبقات جدید و افزایش مهاجرت داشته است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند، با پیشرفت صنعت نفت در این دوره و روند تحولات اقتصادی، اجتماعی حاصل از آن، خارك به بزرگ‌ترین بندر بارگیری و صادرات نفت خام ایران و یكی از بزرگ‌ترین بندرهای صادراتی نفت خام جهان تبدیل شد.

Purpose: To explore the impact of the oil industry on the economic and social development of Kharg Island. Method / Research Design: This study is based on library resources and archival documents. Findings: With the selection of Kharg as the main terminal for export of the Iranian crude oil, numerous facilities were installed on the island. Kharg then became Iranʹs biggest oil export hub and one of the worldʹs largest. As the result, topographic and demographic changes took place in the Island: living standards improved and the infrastructure of the Island hugely developed. As the result a new middle class emerged as a hundreds of staff and their families created a new community on the Island.