مقايسه‎اي بين روش‎هاي نمونه برداري فعال و غير فعال در مخازن نگهداري از منابع آرشيوي

A comparison of Active and Passive air sampling methods in the repositories of archival materials

هدف: هوا به عنوان منبعی از ریزاندامگان ( میكروارگانیسم‎ها ) دارای نقش مهمی در ایجاد آلودگی‎های بیولوژیك و آسیب‎های جدی در منابع آرشیوی می‎باشد؛ از این‎رو پایش میكروبی منظم هوای مخازن (در راستای سیاست‎های حفاظت پیشگیرانه) برای شناسایی و اصلاح شرایط بحرانی، اجتناب ناپذیر است. هدف از این مطالعه ارزیابی سطوح آلودگی بیولوژیك هوا در مخازن نگهداری از منابع آرشیوی سازمان اسناد و كتابخانه ملی ج.ا.ا، با روش‎های نمونه‎برداری فعال و غیر فعال، و بررسی وجود ارتباط بین نتایج حاصل از این دو روش می‎باشد. روش‎ها:در این مطالعه نمونه‎برداری از هوای مخازن به دو روش: فعال (استفاده از دستگاه ایرسمپلر)، و غیر فعال (روش پلیت‎گذاری) بر اساس استاندارد ISO 14698-1:2003، انجام شد. پس ازتعیین تعداد كلی ریزاندامگان زنده و قابل كشت (TVC)، و شناسایی آنها با روش‎های میكروبیولوژی، همبستگی میان نتایج حاصل از دو روش و توزیع فراوانی گروههای مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‎ها: در میان قارچ‎های جدا شده جنس‎های Penicillium، Cladosporium و Aspergillus دارای بالاترین فراوانی در هردو روش نمونه‎گیری فعال و غیر فعال بودند. بررسی درصد فراوانی باكتری‎های آلاینده هوای مخازن، در هر دو روش نمونه‎برداری، نشاندهنده غالبیت باكتری‎های گرم مثبت میله‎ای ( و رشته‎ای) اسپور‎دار، از قبیل  گونه‎های جنسBacillusو Streptomyces، می‎باشد. تحلیل آماری با نرم افزار SPSS ، همبستگی دو روش ارزیابی كننده كیفیت هوا را تائید نمود. مقایسه توزیع فراوانی گروههای مختلف نشانگر عملكرد بهتر روش فعال برای جداسازی جنس‎های قارچی می‎باشد. نتیجه‎گیری: نتایج حاصل از هر دو روش به منظور ارزیابی كلی آلودگی هوا، درپایش های ادواری مخازن، قابل استناد می‎باشد.

Purpose: Air as a source of microorganisms has an important role in the biological contamination and serious bio-deterioration of archival materials, so regular microbial monitoring of the air of repositories along with protective conservation policies for identifying and correcting critical conditions, is inevitable .The aim of this study was to evaluate the biological air contamination levels in the archival repositories of the National Library and Archives of Iran, by active and passive sampling methods, and to assess the relationship between the results of the two methods. Method/Research Design: Air sampling of repositories was carried out in two ways: Active (using Air sampler model, SAS), and Passive (Settle plates) methods, according ISO 14698-1: 2003, standard. After determining of TVC (Total Viable Count) and identifying different groups of microorganisms by microbiological methods, the correlation between the results of the two methods and frequency of different groups were evaluated. Findings:Among the isolates of fungal genera thehighest frequency is reached byPenicillium, Cladasporium and Aspergillus in both passive and active sampling methods. Prevalence of contaminantbacteria of the air of repositories, in both sampling methods, indicates dominance of sporulated gram-positive rod bacteria such asBacillusandStreptomyces. Statistical analysis using SPSS confirmed thecorrelation between the two methods of air quality assessment. Frequency of different groups of microorganismsintroduces   active air sampling as a better method for isolation of fungi genera. Conclusion: The results of both methods are reliable for periodical monitoring of air microbial contamination.