پهنه بندي كيفيت آب آبياري و شهري با استفاده از GIS

Irrigation and municipal water quality zoning by GIS

تعيين كيفيت آب در مديريت منابع آب، از اهميت خاصي برخوردار است و پايش و پهنه بندي آن به عنوان يك اصل خيلي مهم در برنامه ريزي هاي شهري بايد مد نظر قرار گيرد. هدف از انجام اين پژوهش، تشخيص مناسب ترين روش ميان يابي جهت تعيين كيفيت آب در بخش شرب و كشاورزي با استفاده از دياگرام هاي شولر و ويل كوكس است. در اين تحقيق، 22 حلقه چاه پيزومتري در محدوده اي با آبخوان آزاد در دشت ملاير مورد استفاده قرار گرفت. سپس به منظور تعيين كيفيت آب شرب و كشاورزي به ترتيب از نمودارهاي شولر و ويل كوكس كه معمول ترين روش ها براي طبقه بندي كيفيت آب است، بهره گرفته شد. به منظور پهنه بندي كيفيت آب محدوده مورد مطالعه، روش هاي زمين‌آماري كريجينگ و كوكريجينگ و روش عكس فاصله در نرم افزار GIS استفاده شدند و همچنين نتايج هر كدام با يكديگر مقايسه گرديد. نتايج به دست آمده نشان داد كه مناسب ترين روش براي ميان يابي و پهنه بندي كيفيت آب شرب و كشاورزي، روش كوكريجينگ ساده (كروي) است. در بررسي كيفيت آب شرب بر مبناي دياگرام شولر با ملاك قرار دادن پارامترهاي اصلي (TDS و TH) مشخص شد كه وضعيت كيفي آب شرب منطقه در سه دسته خوب، قابل قبول و نامناسب است. در بخش كشاورزي بر مبناي دياگرام ويل كوكس و با بهره گيري از پارامترهاي EC و SAR وضعيت كيفي آب كشاورزي دشت در دو دسته خوب و متوسط طبقه بندي شد.

Water quality determining in water resources evaluation is significantly important and its monitoring and zoning are key factors which should be considered in town planning. The aim of this study is identifying the most appropriate interpolation method for water quality determining by using Schuler and Will Cox diagrams in drink and agriculture sectors. Over this study, 22 piezometric wells are used in an unconfined aquifer located in Malayer plain. To determine the quality of drink and agriculture water, Schuler and Will Cox diagrams that are the most common classification methods are used respectively. Geostatistical methods that namely Kriging, Co-kriging and Inverse Distance Weighing (IDW) are used in GIS for water quality zoning in the study area and their results are compared to each other as well. The results showed that the simple Co-kriging technique (spherical) is the most appropriate interpolator for interpolating and zoning the drink and agriculture water quality. Investigation of drink water quality based on Schuler diagrams with considering TDS and TH parameters showed that the drink water quality is divided into three groups; good, acceptable and inappropriate. In the agriculture sector based on Will Cox diagrams using EC and SAR parameters, agriculture water quality is measured into two groups; good and average.