عوامل مؤثر در تجارت خارجي خراسان عصر پهلوي اول

Khorasan Foreign Trade during Reza Shah Pahlavi Years (1921-1940)

 هدف: پژوهش حاضر، به تبیین تجارت خارجی خراسان در دورۀ پهلوی اول پرداخته است. بررسی وضعیت صادرات و واردات خراسان و تحلیل شكوائیه­ های ارسالی تجار به مجلس شورای ملی و نیز واكاوی عوامل مؤثر در تجارت خارجی خراسان هدف این پژوهش است. روش/ رویكرد پژوهش: این مقاله با تكیه بر اسناد مركز اسناد و كتابخانه ملی ایران و آرشیو مركز اسناد مجلس شورای ملی و با روش توصیفی– تحلیلی نگاشته شده است. یافته‌های پژوهش: نویسندگان مقاله، بعد از بررسی اسناد به این نتیجه رسیده­ اند كه مجموعه ­ای از عوامل داخلی و خارجی بر تجارت خارجی خراسان تأثیر گذاشته كه در برخی مواقع واكنش و اعتراض تجار خراسانی را نیز درپی داشته است. از جمله عوامل مؤثر می­توان به فقدان راه­های ارتباطی مناسب، اخذ مالیات غیرقانونی، مصوبات اقتصادی مجلس، مناسبات سیاسی ایران با سایر كشورها، سیاست­­های اقتصادی دولت­ها، عملكرد تجار، تجارتخانه‌ها و كارگزاران كشورهای خارجی، فعالیت گمرك­ های مرزی، و بحران اقتصادی 1929 اشاره نمود.

Purpose: To explain the factors affecting Khorasan international trade during Reza Shah Pahlavi’s reign, by analyzing import and export activities, and complaints submitted to the National Consultative Assembly. Methodology: Descriptive-analytic method based on documents from the National Library and Archives of Iran and the Document Center of the Iranian Parliament. Findings: Internal and external factors affected Khorasan foreign trade. This led to reaction and protest by Khorasan traders on a number of occasions. Factors included the lack of appropriate roads, illegal taxes, laws passed by the Parliament, diplomatic relations with other countries, government economic policies, the traders’ own poor performance, trading houses and agents of foreign countries, border customs, as well as the Great Depression of the 1920s.