سازمان و تشكيلات داخلي قشون دوره قاجار با تكيه بر مجموعه حسن زاده موجود در مركز اسناد آستان قدس رضوي

The Organization and Form of Qajarid Army Records

    هدف: این پژوهش به بررسی اسناد سازمان دهی وتشكیلات داخلی قشون قاجار اختصاص دارد. هدف از این تحقیق طرح مباحث جدید در حوزه ساختار شناسی اسناد نظامی دوره قاجار با استفاده از اسناد موجود در آستان قدس می باشد.    رویكرد پژوهش: پژوهش حاضر از نوع آرشیوی تحلیلی است و با بررسی مجموعه 10000برگی اسناد نظامی  كه محدوده  1264 الی 1343 ق را در بر می گیرد سعی شده تا از طریق فیش برداری و بازنویسی اسناد، به سؤال پژوهش پاسخ داده شود. یافته ها و نتایج: یافته های پژوهش نشان می دهد كه اسناد نظامی دوره قاجاریه بر اساس اصول دیوانی بوده و از نظم خاص در نوشتار برخوردار هستند.این اسناد مرتبط با چهار بخش سواره نظام، پیاده نظام، توپخانه و قورخانه بوده كه زیر مجموعه یك  ساختار هرمی بزرگتر قرار داشتند كه متشكل ازخوانین قاجار، نیروی سواره غلام پیشخدمتان ركابی و ولایتی و در ردیف های بعد، رسته نظام مركب از پیشكاران و پیشتازان، رسته سربازان مركب از فوج های پیاده نظام و در انتها، رسته خارج نظام مركب از دسته های كوچك سواره و پیاده نظام محلی بوده است.

Purpose: To report on the organization of military documents during the Qajarid era. Methodology: Data gathered from a collection of 10,000 sheets of military documents generated from 1847 to 1924 held in the Astan Quds Razavi Archives. Findings: Production of the documents follows bureaucratic rules and orders. The collection is divided into four sections of cavalry, infantry, artillery and armory, which were sub-sections of a larger pyramid.