تحليل وضعيت رقمي‌سازي منابع شنيداري در آرشيوهاي سازمان صداوسيماي جمهوري اسلامي ايران و مقايسۀ آن با استاندارد ياسا. مطالعۀ موردي: شهر تهران

Digitization of IRIBʹs audio archives: Evaluation against IASA standards

هدف: پژوهش حاضر، به منظور تعیین وضعیت رقمی‌سازی (تبدیل منابع آنالوگ به رقمی و رقمی به رقمی) در آرشیوهای شنیداری سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران و مقایسۀ آن با استانداردهای انجمن بین‌المللی صدا و آرشیوهای دیداری و شنیداری (یاسا) انجام شده است. روش/ رویكرد پژوهش: روش پژوهش، پیمایشی توصیفی است. برای گردآوری داده‌های پژوهش از 2 پرسشنامۀ محقق‌ساختۀ مجزا برای كارشناسان واحد تبدیل آرشیو و مدیران آرشیوها؛ و یك سیاهۀ وارسی، شامل دو قسمت اطلاعات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری (تهیه شده براساس استاندارد یاسا) استفاده شده است. نتایج، با استفاده از روش‌های آمار توصیفی(فراوانی و درصد) در قالب جدول و نمودار ارائه شده است. جامعۀ پژوهش، شامل دو گروه است. جامعۀ نخست، شامل 6 آرشیو شنیداری سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در تهران؛ و جامعۀ دوم، شامل 43 نفر (37 نفر كارشناسان تبدیل منابع آنالوگ به رقمی و 6 نفر مدیر آرشیو) می‌باشند. یافته‌های پژوهش: یافته‌ها نشان می‌دهد كه بیش از نیمی از كاركنان آرشیوها آموزش تبدیل منابع آنالوگ به رقمی را دیده‌اند. جمع كل منابع شنیداری آرشیوهای شهر تهران 937 / 592 حلقه است. 3/77 درصد منابع شنیداری در آرشیوهای شنیداری شهر تهران رقمی‌سازی شده‌اند. همچنین، مشخص شد كه میزان مطابقت با استاندارد یاسا در بخش نرم‌افزاری 7/82 درصد، و در بخش سخت‌افزاری 79 درصد است. بنابراین، از دیدگاه متخصصان و كارشناسان آرشیوها، مهم‌ترین مزیت رقمی‌سازی منابع آنالوگ، صرفه‌جویی در وقت و غلبه بر موانع و محدودیت‌های زمانی و مكانی؛ و مهم‌ترین چالش تبدیل منابع آنالوگ به رقمی، فقدان زیرساخت مناسب آرشیو رقمیِ كاربردی، پایدار، و كارآمد است. نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش حاكی از آن است كه «فقدان زیرساخت مناسب، پایدار، و كارآمد برای آرشیو رقمی»؛ «كمبود و فقدان ابزارها و فناوری‌های جدید»؛ و «فقدان استانداردهای مشخص و مدون» از مهم‌ترین مشكلات تبدیل منابع در آرشیوهاست. نزدیك به دو سومِ كاركنان تبدیل، دورۀ آموزشی كوتاه مدت تبدیل منابع را طی كرده‌اند، كه ناكافی به نظر می‌رسد. همچنین، بیشتر پاسخگویان اظهار داشته‌اند كه آموزش‌های لازم را از مراجع غیررسمی كسب كرده‌اند. درمجموع، 72 دستگاه در كل آرشیوهای شنیداری شهر تهران موجود است و میانگین كل دستگاه‌ها 12 عدد است. یعنی به طور متوسط، هر آرشیو دارای 12 دستگاه است. از بین 6 واحد (آرشیو)، فقط 2 آرشیو فضاهای ذخیره‌سازی انبوه دارند كه نشان‌دهندۀ استهلاك و عدم دستگاه‌های مبدل است.

Purpose: Examining the state of digitization (conversion of analog to digital and dig­ital-to-digital resources)in the Islamic Republic of Iran Broadcasting (IRIB)audio ar­chive and compare it against the standards of the International Association of Sound and Audio-Visual Archives (IASA). Method: 6 audio archives in Tehran, and 37 staff managers and involved in converting analog audio sources to digital format were surveyed. A checklist was used to collect data from the archives. A questionnaire was designed and administered to collect views of the staff and managers. Findings: Staff and managers considered saving of time and space as the primary ad­vantage of digitization of the analog. Digitization of 77/3% of 592937 items was com­pleted. 72 systems are operational in the 6 archives. Only 2 have space of mass storage. Digitization met 82/7% software and 79% of hardware standards of IASA. Nearly two-third of staff have received some kind of training for digitization. The staff considered lack of appropriate infrastructure, up-to-date tools and technologies, and lack standards challenges they face.