بررسي تاثير استراتژي هاي رقابتي بر بازارگرايي و توسعه محصول جديد در بانك هاي تجاري كشور

The Effect of Competitive Strategies on Market Orientation and New Product Development in Commercial Banks of Iran

بر اساس آمارهای بانك مركزی، تأسیس بانك­ها و مؤسسات مالی جدید در طی سال­های اخیر افزایش چشمگیری داشته‌است. معنای این واقعیت رقابتی­تر شدن بیش از پیش بازار خدمات بانكی و سخت­تر شدن جذب و حفظ مشتری توسط بانك­ها است. بدیهی است كه در این فضا بانك­ها و موسساتی موفق­تر خواهند‌بود كه به مقوله­ی استراتژی­های رقابتی، بازارگرایی و توسعه محصول جدید به طور جدی­تری توجه نشان دهند. بنابراین در پژوهش حاضر با فرض سه رابطه اصلی میان الف) استراتژی­های رقابتی و توسعه محصول جدید، ب) استراتژی­های رقابتی و بازارگرایی، ج) بازارگرایی و توسعه محصول جدید، به بررسی رابطه­ی بین استراتژی­های رقابتی با بازارگرایی وتوسعه محصول جدید در بانك­های تجاری كشور پرداخته شده است. بدین منظور جهت پاسخگویی به سوالات تحقیق، داده‌های موردنظر با استفاده از ابزار پرسشنامه و از طریق نمونه‌ای 257 تایی كه شامل مدیران و كارشناسان ادارات مركزی 15 بانك تجاری كشور بوده است، گردآوری شده و مبنای تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. ضمن اینكه جهت تحلیل داده‌ها و بررسی روابط میان متغیرهای گوناگون تحقیق نیز از نرم­افزار­های آماری SPSS 19 و PLS استفاده گردیده است. نتایج این پژوهش از چارچوب مفهومی كلی و فرضیات آن پشتیبانی می­كند. یافته­ها نشان می­دهد كه فعالیت توسعه محصول جدید بانك­ها از استراتژی­های رقابتی آن‌ها هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیر­مستقیم از طریق متغیر بازارگرایی تاثیر می­پذیرد. بر اساس یافته­های پژوهش، در بانك­های تجاری ایران، استراتژی تمایز نسبت به دو استراتژی رهبری هزینه و تمركز بیشترین تاثیر را در فعالیت توسعه محصول جدید دارد. همچنین بانك­­هایی كه استراتژی تمركز را در پیش گرفته­اند بسیار كمتر از بانك­­های دیگر به فعالیت محصول جدید مشغولند. ضمن آن‌كه نتایج آشكار ساخت كه به دلیل گستردگی بازار در صنعت بانكداری، علیرغم نگاه به استراتژی­ رقابتی به عنوان یك متغیر طبقه­ای در ادبیات استراتژی، بانك­ها به صورت همزمان از تركیبی از استراتژی­های رقابتی استفاده می­نمایند.

The establishment of new banks and financial institutions has tremendously increased in recent years. Obviously, those banks and institutions which give serious attention to competitive strategies, market orientation, and new product development will be more successful. Thus, in the current research, given the three principal relationships between a) competitive strategies and new product development, b) competitive strategies and market orientation, and c) market orientation and new product development, the relationships among the competitive strategies, market orientation, and new product development have been examined in the Iranian commercial banks. To this end, the relevant data were collected using a questionnaire through a sample consisting of 257 managers and experts in the headquarters of 15 commercial banks, The data analysis and evaluation of the relationships among different variables were conducted via SPSS 19 and PLS. The results of this research provide general support for the conceptual framework and its hypotheses. Results indicate that the new product development activities of the banks are affected by their competition strategies, either directly or indirectly, through the market orientation variable. Based on the findings of this research, in the Iranian commercial banks, the differentiation strategy has the greatest impact on new product development activities compared to the cost leadership and focus strategies. Furthermore, those banks which have adopted focus strategy have much less new product activities than other banks.