كاربرد مدل حاشيه‌اي در بررسي برخي عوامل موثر بر رشد قد و وزن كودكان كمتر از 2 سال شهر خرم‌آباد

Application of a Marginal Model for Assessing Some Determinants of Height and Weight Growth Among Children Less Than Two Years Old in Khorramabad

زمينه و هدف: اختلال رشد قد و وزن يكي از مهم‌ترين اختلالات سلامتي كودكان كمتر از 2 سال در كشورهاي در حال توسعه است. بي‌توجهي به اين اختلال مي‌تواند باعث بروز مشكلات جدي هم‌چون افزايش مرگ و نيز انواع معلوليت‌ها در كودكان شود. هدف از مطالعه حاضر، بررسي عوامل موثر بر رشد قد و وزن كودكان كمتر از 2 سال است. مواد و روش‌ها: اين مطالعه هم-گروهي تاريخي بر روي نمونه‌اي مشتمل بر 2030 كودك زير 2 سال شهر خرم آباد انجام گرفت كه به روش نمونه‌گيري طبقه‌اي و خوشه‌اي انتخاب شدند. بر اساس پرونده خانوار، وزن و قد كودك به صورت يك متغير كمي ثبت گرديد و در نهايت با استفاده از يك مدل طولي حاشيه‌اي و با در نظر گرفتن تابع ربط هماني و نرم افزار R مدل بندي شد. يافته‌ها: بر اساس مدل حاشيه‌اي، اثر متغيرهاي سن كودك، جنسيت كودك و سطح تحصيلات مادر بر قد و وزن كودكان و اثر متغير مرتبه تولد تنها بر قد كودكان كمتر از 2 سال معني‌دار بود. با اين وجود، متغير وضعيت انحصاري با شير مادر در شش ماهه نخست تولد ارتباط معني‌داري با وزن و قد كودكان كمتر از 2 سال نداشت. نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج، توجه ويژه به پايش رشد فرزندان مادران كم‌سواد، به ويژه كودكان با جنسيت مونث و نيز داراي مرتبه تولد اول، از مهم‌ترين رويكردهاي مقابله با اختلال رشد در اين جمعيت مي‌باشد.

Background: Height and weight growth failure are among the most important health disorders affecting children less than two in the developing countries. Failure to treat this disorder can lead to the development of serious conditions including increased mortality and types of disability. The aim of the present study is to investigate the factors affecting the height and weight growth of children less than two years old. Materials and Methods: This historical cohort study was conducted on a sample of 2030 children less than two in Khorramabad who were selected using stratified and cluster sampling methods. Based on household records, data related to the height and weight were recorded as quantitative variables and finally were modeled using a longitudinal marginal model, identity link functions and the R software. Results: Based on the marginal model, the effect of such variables as childʹs age, childʹs gender and motherʹs educational attainment were significantly related to the childʹs height and weight. Moreover the childʹs birth order had significant relationship with only the childʹs height. However, the variable of exclusive breastfeeding during the first six months was no significantly related to weight and height growth of the children. Conclusion: Given the results, it seems that monitoring the growth of the children of the illiterate mothers, specially the girls and the children with first birth orders are the most important approaches to deal with growth disorders among this population.