بررسي رابطه سازه‌هاي مدل اعتقاد بهداشتي با عملكرد مادران در پيش‌گيري از اختلال رشد كودكان يك تا پنج سال شهرستان شازند در سال 1393

Investigating the Relationship Between Health Belief Model Structures With the Mothersʹʹ Performance in Preventing Growth Retardation in Children Aged 1-5 Years in Shazand City, 2014

زمينه و هدف: اختلال رشد يكي از مشكلات شايع و مهم بهداشتي در دوران كودكي مي‌باشد. هدف از مطالعه حاضر، بررسي رابطه سازه‌هاي مدل اعتقاد بهداشتي با عملكرد مادران در پيش‌گيري از اختلال رشد كودكان يك تا پنج سال شهرستان شازند در سال 1393 بود. مواد و روش‌ها: در اين پژوهش مقطعي-تحليلي، 202 نفر از مادران داراي كودك يك تا پنج سال شهرستان شازند به صورت تصادفي انتخاب شدند. اطلاعات به وسيله پرسش‌نامه محقق ساخته كه روايي و پايايي آن تاييد گرديد، به روش خود گزارش دهي جمع‌آوري شد. اين پرسش‌نامه شامل مشخصات دموگرافيك مادر، ابعاد مدل اعتقاد بهداشتي و چك ليست عملكرد مادران بود. در نهايت، داده‌ها با استفاده نرم افزار SPSS نسخه‌ي 20 و از طريق آزمون‌هاي تي، كاي مربع، همبستگي، آنووا و رگرسيون مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: ميانگين سني مادران مورد مطالعه 28/5±76/28 سال و ميانگين سني كودكان آن‌ها 74/14±49/26 ماه بود. بيشترين ميزان تحصيلات مادران(7/76 درصد) ديپلم بود. ميانگين نمره عملكرد مادران 65/70 بود و در بين سازه‌ها، خودكارآمدي بيشترين (8/69) و راهنماي عمل خارجي كمترين (91/38) نمره را داشتند. در تحليل رگرسيوني به منظور پيش‌گويي رفتار با استفاده از سازه‌هاي مدل اعتقاد بهداشتي، متغيرهاي خودكارآمدي، منافع درك شده و موانع درك شده به عنوان پيش‌گويي كننده رفتار تعيين شدند كه در مجموع 10 درصد (101/0=R2) از تغييرات رفتار را پيش‌گويي نمودند. نتيجه‌گيري: بر اساس نتايج مطالعه، در طراحي مداخلات آموزشي بايد بر سازه‌هاي خود كار آمدي، منافع درك شده و موانع درك شده به عنوان مهم‌ترين عوامل پيش‌بيني كننده رفتار مادران تاكيد شود.

Background: One of the common and important public health problems is failure to thrive in during childhood .The purpose of this study was to investigate the relationship between health belief model structures with mothersʹ performance in preventihg growth retardation in children aged 1-5 years in Shazand city in 2014. Materials and Methods: In this analytical and cross-sectional study, 202 mothers with children aged one to five years in the Shazand city were selected by random sampling. The data were collected by using a researcher-developed valid and reliable questionnaire by self-report method. The questionnaire included demographic characteristics of the mothers, the maternal practice cheklist and health belief model dimensions. Finally, the data were analyzed by SPSS20 T-test, Chi-square, correlation, ANONV and regression. Results: The mean age of subjects was 28.76±5.28 years and a mean age of children was 26.49±14.74 months. Most common level of education for mothers was diploma (76.7%). The mean score of mothersʹ behavior was 70.65. Among the structures, self- efficacy had the largest score(69.8) and external practice guide had the lowest (38.91). In regression analysis, for predicting behavior by health belief model stuctures, self efficacy, perceived benefits and barriers were main predictors of behavior that predicted 10% of behavior changes(R2=0.101). Conclusion: The results of this study reveale that the design of educational interventions should be based on self-efficacy, perceived benefits and perceived barriers as the most important predictors of maternal behavior.