مقايسه اثربخشي رشد نقدينگي بر توليد ناخالص داخلي، سرمايه گذاري بخش خصوصي و اشتغال با حباب بازار دارايي ها

Comparing Effectiveness of Liquidity Growth on GDP, Private Investment and Employment with Assets Market Bubble

امروزه يكي از سوالات مهم در اقتصاد كشور اين است كه آيا نقدينگي تزريق شده به اقتصاد ايران بيشتر فعاليتهاي مولد را تحت تاثير قرار داده يا فعاليتهايي كه زمينه سوداگرانه دارند. پژوهش حاضر به منظور مقايسه اثر رشد نقدينگي بر بخش واقعي با حباب بازار دارايي ها در اقتصاد ايران طي دوره (4)1390-(1)1373 انجام گرفته است. بدين منظور ابتدا شاخص قيمت چهار دارايي مهم اقتصاد ايران (ارز، مسكن، سهام و سكه طلا) به كمك روش تحليل مولفه هاي اساسي تركيب شده و شاخصي تركيبي به نام شاخص قيمت دارايي ها ارايه مي گردد. در مرحله دوم شاخص قيمت دارايي ها با استفاده از روش ARDL برآورد شده و تغييرات پسماند معادله برآورد شده به عنوان مولفه حبابي بازار دارايي ها (شاخص فعاليتهاي سفته بازي) در نظر گرفته مي شود. در مرحله نهايي پژوهش معادله مولفه حبابي بازار دارايي ها در كنار معادلات توليد ناخالص داخلي، سرمايه گذاري بخش خصوصي و اشتغال قرار گرفته و در چارچوب يك سيستم معادلات همزمان به روش سيستمي 3SLS برآورد مي گردد. نتايج پژوهش حاكي از آن است كه طي دوره مذكور اثر رشد نقدينگي بر حباب بزرگتر از توليد و سرمايه گذاري بوده است؛ اما رشد نقدينگي اثر معناداري بر اشتغال نداشته است.

Today one of the major questions in the Iranian economy is that do liquidity injected into the economy more effected productive activities or speculative activities .This study was conducted to compare the effects of liquidity growth on real sector and assets market bubbles in Iranian economy during the period 1994(2)-2012(1). For this purpose, price index of four major assets in Iranian economy (currency, housing, stocks and gold coin) were firstly combined through principal component analysis and one composite index called assets price index was provided. At the second stage, assets price index is estimated by ARDL method and residual change of the calculated equation is considered as bubble component of the assets market (agiotage activities index). At the final stage of the study, the equation of assets market bubble component stands beside production equation, private sector investment and employment. It is estimated within the framework of simultaneous equations through 3SLS systematic method. The findings of the study indicate that the effect of increased volume of liquidity on the assets market bubble is greater than GDP and investment in private sector during the aforesaid period. Furthermore, increased liquidity has no significant effect on the employment during such a period. Considering the results of the investigation, it is suggested to direct the resources correctly toward the manufacturing sector of the country.