امكان سنجي بررسي انقلاب اسلامي ايران بر پايه نظريه جامعه شناسي پير بورديو

Feasibility Study of the Islamic Revolution Based on Bourdieuʹs Sociological Theory

نظريه جامعه‌شناختي بورديو نظريه‌اي است كه اساساً براي تبيين منازعات در حوزه‌ها يا ميدان‌هاي مختلف اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي و سياسي جامعه ارائه شده و از اين رو براي تبيين زوايايي از پديده انقلاب در جامعه مناسبت دارد. در مقاله حاضر  سعي مي‌شود به ياري استفاده از مفاهيم اصلي نظريه جامعه‌شناسي بورديو تا حدي تحولات مقطع 571342 تبيين گردد. روش مورد استفاده مقاله طبعاً روش بورديو يعني ساختارگرايي تكويني خواهد بود. در انتها نتيجه گرفته مي‌شود كه با توجه به ماهيت فرهنگي انقلاب اسلامي، نظريه بورديو كه عمدتاً نظريه‌اي با اولويت مفاهيم فرهنگي همچون سرمايه فرهنگي و منش از يك سو و مرتبط بودن حوزه‌هاي مختلف حيات اجتماعي با يكديگر است، تفسير جديدي از برخي دلايل و علل انقلاب در اختيار ما قرار دهد. به ياري اين نظريه، مي‌توان نحوه تبديل شدن سرمايه فرهنگي روحانيت به سرمايه اقتصادي و در نتيجه حمايت مالي و سازماني بازار از انقلابيون را توضيح داد. اين نظريه مي‌تواند براي تبيين منازعات بين دو گونه مختلف از منش‌ها يا عادت واره‌ها (غربي در برابر اسلامي ايراني) در جامعه‌اي در حال گذار و تأثيرات آن بر گفتمان بومي‌گرايي اين دوره را تبيين كند. همچنين، مفهوم خشونت نمادين در برابر خشونت فيزيكي بورديو مي‌تواند يكي ديگر از علل ضعف قدرت حاكم در برابر مخالفان خود را كه از توان و ذخاير نمادين قوي‌تري براي بسيج توده‌ها برخوردار بودند را تبيين كند.

Abstract: Bourdieuʹs sociological theory is the one presented for explaining conflicts in different social, cultural, economical and political fields and so is suitable for explaining some dimensions of revolution event in society. For him, the social universe is the site of endless and pitiless competition, in and through which arise the differences that are the stuff and stake of social existence. Contention, not stasis, is the ubiquitous feature of collective life. concepts Piety and justice, Imam, Jurisprudence, imitation, pure Islam, commitment, jihad, sacrifice, the fight against injustice and evil, general and special Imamate etc were the most important components of the clergyʹs cultural capital that has had a high social standing in iran. In this essay, with the help of basic concepts of Bourdieu sociological theory I try to explain, to some extent, Iranʹs developments of the years between 19611979. Obviously, the used method in the article is Bourdieuʹs method: constructivism. Finally, it is concluded that – considering cultural nature of Islamic revolution Bourdieuʹs theory that is one generally prefers cultural concepts such as cultural capital, habitus and correlation of different fields of social life, can help us propose a new interpretation of some reasons and causes of the revolution. So, how to transform cultural capital of the clergy into economic one and the bazaar support financially and organizationally from the revolutionaries can be explained. Based on this theory we can show conflicts between two rival kinds of the habitus (western versus IslamicIranian) in a transitional society and its impacts on nativism discourse in this period. Also, the symbolic violence concepts versus physical one can explain another the sovereign power weakness against his opponents that were enjoyed of more powerful symbolic reservoir for mobilizing the masses. Thus we can explain why the clergy could have an upper hand in mobilizing people and its ideology pulled over the intellectual modernsecular discourse.