دلالت هاي «ثم» در قرآن كريم

«ثمَ» به عنوان يكي از حروف عطف،كاربردهاي فراواني در زبان عربي دارد. از آنجايي كه يكي از مواضع كاربرد اين حرف در متون ديني و قرآن كريم بوده و كاربردها و معاني مختلف آن در بافت ها و سياق هاي متفاوت در تغيير معاني و مفاهيم اثرگذار است و همچنين از آن جايي كه متون ديني، به خصوص قرآن كريم از اهميت، حساسيت و جايگاه والايي برخوردار بوده و درك و فهم آن نيازمند تامل همه جانبه است، بررسي حالات متعدد اين حرف و كشف معاني آن در آيات گوناگون ضروري مي نمايد. اين مقاله در صدد است تا با روش توصيفي – تحليلي، ابعاد مختلف لفظي و معنايي حرف ياد شده را مورد بحث و بررسي قرار دهد. نتايج پژوهش، حاكي از آن است كه اين حرف حدود 330 بار در قرآن كريم تكرار شده؛ ولي در همه آيات به يك معنا نيست. ملاحظه ظرافت هاي زباني و بلاغي «ثم» در آيه هاي گوناگون نشان مي دهد كه اين حرف علاوه بردلالت براشتراك، ترتيب و تراخي، داراي معاني ديگري نيز هست كه بيشتر از جنبه بلاغي قابل تامل است.