بررسي عوامل خطر مؤثر در ايجاد بيماري عروق محيطي در بيماران تحت همودياليز

EVALUATION OF THE EFFECTIVE RISK FACTORS FOR PERIPHERAL VASCULAR DISEASE IN HEMODIALYSIS PATIENTS

پيش زمينه و هدف: شايع ترين سبب شناسي بيماري عروق محيطي تصلب شرايين مي باشد با افزايش سن جمعيت ميزان بروز بيماري عروق محيطي نيز افزايش مي يابد. بيماري عروق محيطي بخش مهمي از عوارض بيماري مزمن كليه را تشكيل مي دهد كه منجر به آمپوتاسيون و جراحي هاي مشابه مي شود و همچنين معلوليت هايي را براي فرد بيمار به همراه دارد. عليرغم وجود عوامل خطرساز عروقي مانند فشارخون، ديابت، سن، سيگار و هيپر ليپيدمي در بيماران داراي نارسايي مزمن كليه حتي بعد از حذف اين عوامل نيز يك رابطه مستقل قطعي بين بيماري عروق محيطي و نارسايي مزمن كليه وجود دارد. اندازه گيري (Ankle brachial index) ABI يك روش ساده و غيرتهاجمي است كه مي توان در مراكز سرپايي از آن براي تشخيص بيماري عروق محيطي استفاده نمود. در صورت تشخيص نارسايي كليه، با اندازه گيري ABI مي توان موارد تحت باليني را به طور مؤثر تشخيص داد كه اين گروه بيشترين نفع را از مداخلات درماني و آموزشي در مورد بيماري عروق محيطي را مي برند. مواد و روش ها: تمامي بيماران مراجعه كننده به مركز دياليز بيمارستان طالقاني شهرستان اروميه به عنوان جمعيت موردمطالعه و به همين تعداد بيماران نيز به عنوان گروه كنترل از بخش قلب و داخلي بيمارستان طالقاني شهرستان اروميه انتخاب و پرسشنامه تكميل گرديد. براي اين منظور اندكس ABI را در هر بيمار تعيين و در پرسشنامه هاي مربوطه درج شد. براي اندازه گيري فشارخون از فشارسنج جيوه اي ريشتر ساخت آلمان استفاده گرديد. پرسشنامه هاي تكميل شده جمع آوري و سپس فراواني و فراواني نسبي شاخص هاي داده شده به صورت جدول و نمودار ارائه گرديد. اطلاعات حاصل پس از پردازش با نرم افزار آماري SPSS نسخه 18 مورد آناليز قرار گرفت. يافته ها: كل جمعيت موردمطالعه 386 نفر بودند كه 193 نفر بيمار دياليزي و 193 نفر گروه كنترل بودند. ميانگين سني 17/17± 55/27 كه حداقل 3 و حداكثر 88 سال داشتند. 54درصد از بيماران مذكر و 46درصد مؤنث بودند،2/19درصد سابقه ديابت و 35/5درصد مبتلا به فشارخون بالا و 6/2درصد هيپركلسترولمي و 23/8درصد هيپرتري گليسيريدمي داشتند، 3درصد سابقه CVA و 26/7درصد مبتلا به بيماري عروق كرونر قلب و 23/1 درصد سيگاري بودند. نتايج حاصله نشان داد كه 15درصد جمعيت مبتلا به بيماري عروق محيطي بودند. بحث و نتيجه گيري: با توجه به نتايج حاصل از اين مطالعه پيشنهاد مي گردد ارزيابي ABI به عنوان يك شاخص مهم در معاينات روتين بيماران دياليزي مدنظر پزشكان باشد. همچنين پيشنهاد مي شود نسبت به كنترل فشارخون و پروفيل هاي چربي بيماران دياليزي در ويزيت هاي ماهيانه اهميت خاصي داده شود و در صورت اختلال در هركدام از شاخص هاي فوق اقدام درماني مناسب اتخاذ گردد تا از عوارض ناشي از بيماري عروق محيطي در اين بيماران جلوگيري شود.

EVALUATION OF THE EFFECTIVE RISK FACTORS FOR PERIPHERAL VASCULAR DISEASE IN HEMODIALYSIS PATIENTS KHademVatan K[1], Rahmani AR[2]*, Ghasemi S[3], Ahangary H [4], Mehrpooya M[5] Received: 5 Jul , 2014 Accepted: 3 Sep , 2014 Abstract Background aims: Peripheral Vascular Disease (PVD) constitutes an important part of Chronic Renal Failure (CRF) complications leading to utation and similar surgical operations it also precipitates some disabilities for patients, despite the presence of cardiovascular risk factors such as hypertension, diabetes mellitus, aging, smoking and hyperlipidemia in CRF patients. Even with the removal of these factors, there is an independent and definite association between PVD and CRF. Measurement of AnkleBrachial Index (ABI) is a simple and noninvasive method which can be used for diagnosing PVD in outpatient centers. In such centers, by detecting the renal failure, the subclinical cases can be diagnosed effectively later on these groups would have more benefits from treatment and educational interventions. Materials Methods: All of the patients referred to Urmia Taleghani university hospital and the equal number of them from cardiac and medical wards of the same hospital were chosen as case and control groups which totally formed the study population, and then the researcher has made the subjects to fill the questionnaires. For this reason the ABI of each patient were measured and included in questionnaires. A German made Richter mercury manometer used for blood pressure measurement. Then the completed questionnaires were collected and the abundance and relative abundance indices are presented in tables and graphs. Results: The total study population were 386 people (193 hemodialysis and 193 control patients), the collected data were processed and analyzed by SPSS software version 18, and after determination of central and dispersion indices, the comparison of Means by independent T , comparison of proportions by chisquare and determination of relationship by Pearson Correlation Coefficient tests were carried out. The following results were obtained: Mean age of the sles was 55.27 17.17 which minimum 3 and maximum 88 years old, %54 male and %46 females, %19.2 had a history of diabetes, %35.5 were hypertensive, %6.2 had hypercholesterolemia and %23.8 had hypertriglyceridemia, %3 had a history of CVA, %26.7 had CAD and %23.1 of them were smokers. The obtained results also showed that %15 of the study population had PVD. Conclusion: According to the results of this study we suggest that ABI measurement must consider as an important indicator in routine examinations of the doctors. Paying more attention to the blood pressure, lipid profiles in monthly visits of the patients, and if there is any distribution in the above mentioned indicators, appropriate medical decision making must be done to avoid complications of PVD in these patients. Keywords: chronic renal failure, peripheral vascular disease, hemodialysis patient Address: Faculty of Nursing and Midwifery, University of Medical Sciences, Urmia, Iran Tel: (+98)4432754961 Email: alirezarahmani2003@yahoo.com [1]Cardiologist, Echocardiography fellowship, Associate Professor Urmia University of Medical Sciences, Urmia, Iran [2] Master of Nursing, Lecturer, School of Nursing and Midwifery, University of Medical Sciences, Urmia, Iran (Corresponding Author) [3]Bachelor of Nursing, Urmia University of Medical Sciences, Urmia, Iran [4] General practitioner, Urmia University of Medical Sciences, Urmia, Iran [5] Cardiologist, Assistant Professor, Imam Khomeini, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran