ارتباط خودكارآمدي با اضطراب و افسردگي در بيماران تحت همودياليز مراجعه‌كننده به واحد همودياليز مركز آموزشي درماني رشت

RELEVANCE SELF-EFFICACY WITH ANXIETY AND DEPRESSION AMONG PATIENTS RECEIVING HEMODIALYSIS REFERRED TO HEMODIALYSIS UNIT AT EDUCATIONAL - THERAPEUTIC CENTER IN RASHT

پيش زمينه و هدف: تعداد بسياري از بيماران مبتلا به نارسايي مزمن كليه با فرايند همودياليز به زندگي خود ادامه مي دهند. اين بيماري مزمن و ناتوان كننده، پيامدهاي روان پزشكي متعددي را به دنبال خواهد داشت. افسردگي و اضطراب ازجمله شايع ترين اين اختلالات به شمار مي روند. وجود مشكلات جسمي، رواني و اجتماعي پيش روي اين بيماران لزوم توجه به توانايي بيمار در انجام فعاليت ها و ميزان خودكارآمدي وي در دستيابي به كيفيت زندگي مطلوب را ايجاب مي كند. اين مطالعه باهدف بررسي ارتباط خودكارآمدي با اضطراب و افسردگي در بيماران تحت همودياليز مراجعه كننده به واحد همودياليز انجام شد. مواد و روش ها: اين مطالعه توصيفي تحليلي مي باشد كه در سال 1390 روي 160 بيمار تحت درمان با همودياليز مركز آموزشي درماني رازي رشت به روش سرشماري انجام گرديد. ابزار گردآوري داده ها مشتمل بر چهار پرسشنامه اطلاعات دموگرافيك، اضطراب و افسردگي بيمارستاني ( HADS ) و سنجش خودكارآمدي بود. اطلاعات پس از جمع آوري توسط نرم افزار آماري SPSS نسخه 17 با آزمون هاي ضريب همبستگي پيرسون، تي تست، آناليز واريانس و رگرسيون خطي در سطح معناداري 05/0 مورد تجزيه وتحليل قرار گرفتند. يافته ها: ميانگين سني افراد موردمطالعه 11/86 ± 50/39 بود يافته هاي پژوهش نشان داد كه نمره خودكارآمدي در بيماران همودياليزي 4-93 ± 33/14، اضطراب 3/59 ± 9/86 و افسردگي 3/30 ± 8/95 مي باشد. بر اين اساس اكثريت بيماران (70/6 درصد) خودكارآمدي عمومي مطلوب و اضطراب و افسردگي متوسط تا شديد داشتند. همچنين بين سن با خودكارآمدي (0/05>p) و شغل با اضطراب (0/04>p) ارتباط آماري معني داري وجود داشت. بحث و نتيجه گيري: بر اساس يافته هاي اين مطالعه، افسردگي و اضطراب يافته شايعي در بيماران تحت همودياليز است كه كيفيت زندگي آن ها را تحت تأثير قرار مي دهد، لذا خودكارآمدي به عنوان يكي از عوامل مؤثر در كنترل و دستيابي به برآيندهاي مورد انتظار توسط بيماران محسوب مي شود بنابراين افزايش خودكارآمدي بيماران مي تواند سبب افزايش توان خودمراقبتي شود.

Abstract Background Aims: Many patients with chronic renal failure undergo dialysis to survive their illness. Since this is a chronic and debilitating disease, patients are prone to multiple psychiatric consequences. Depression and anxiety are the most common disorders. Physical, psychological, social problems are brought to light in regards to the patientʹs ability to perform activities and selfefficacy in achieving a good quality of life. The purpose of this study is to examine relationships among selfcare selfefficacy, anxiety and depression in 160 patients receiving hemodialysis. Materials Methods: This is an analyticaldescriptive study that was done on 160 patients under hemodialysis treatment, and they were selected randomly in educational therapeutic centers of Rasht city, Iran, in 2011. The data were collected by using four questionnaires of demographic information, Hospital Anxiety Depression Scale (HADS ), and General Self Efficacy Scale (GSES). The data were analyzed by SPSS 17 soft ware by applying Pearson correlation test, ttest, and analysis variance linear regression. (p<0.05) Results: The mean age of the patients was 50.39 plusmn 11.86 (2276 year). The findings showed that score of selfcare were 33.14plusmn 4.93, anxiety 9.86plusmn 3.59, depression 8.59plusmn 3.30. Majority of patients (70.6%) had favorite general self efficacy and anxiety and depression of moderate to severe. Also, there is a significant relationship between selfcare with age (p<0.05) and anxiety with job (p<0.04). Conclusion: Based on our findings, depression and anxiety are common findings in patients undergoing hemodialysis, which will affect their quality of life, The self efficacy is one of the factors that control and achieve the outcomes expected by patients, thus increasing selfefficacy can increase patients self care. Key words: selfefficacy, anxiety, depression, hemodialysis, chronic renal failure, nursing Address: Faculty Member, Social Determinate of Health Research Center, Guilan University of Medical Sciences, Rasht, Iran Tel: (+98) 9113485201 Email: nh.khoshnazar@gmail.com