تأثير برنامه‌هاي خودمديريتي بر كيفيت زندگي بيماران تحت درمان با همودياليز

THE EFFECTOF SELF-MANAGEMENT PROGRAMS ON THE QUALITY OF LIFE IN PATIENTS UNDERGOING HEMODIALYSIS

پيش زمينه و هدف: كيفيت زندگي افراد معيار مهمي است كه اثربخشي مراقبت هاي بهداشتي را نشان مي دهد. عليرغم وجود شواهدي مبني بر اثربخشي مداخلات خودمديريتي در بيماري هاي مزمن، مطالعات كمي در زمينه ارزش برنامه هاي خودمديريتي در بيماران تحت درمان با همودياليز صورت گرفته است. اين تحقيق باهدف تعيين برنامه هاي خودمديريتي بر كيفيت زندگي بيماران تحت درمان با همودياليز انجام شد. مواد و روش كار: اين مطالعه از نوع كارآزمايي باليني است. تعداد نمونه شامل 82 نفر از بيماران تحت درمان با همودياليز مراجعه كننده به بخش دياليز بيمارستان طالقاني اروميه بود. بيماران بعد از انتخاب هدفمند به صورت تصادفي در دو گروه مداخله و شاهد قرار گرفتند. داده ها قبل و بعد از 12 هفته مداخله، توسط فرم مشخصات دموگرافيك و پرسشنامه كيفيت زندگي بيماران كليوي تكميل شد و با استفاده از آمار توصيفي، آزمون تي زوج و آزمون تي گروه هاي مستقل تجزيه تحليل شدند. يافته ها: نتايج نشان داد كه اختلاف ميانگين كيفيت زندگي بعد از مداخله در ابعاد علائم بيماري، كيفيت تعاملات اجتماعي، تشويق كادر بخش دياليز، نقش جسمي، در دو نقش عاطفي بين دو گروه مداخله و شاهد معني دار بود (0/05>p). ولي در ساير ابعاد كيفيت زندگي معني دار نبود. بحث و نتيجه گيري: نتايج اين مطالعه تأثير برنامه هاي خودمديريتي بر برخي ابعاد كيفيت زندگي در بيماران همودياليزي را نشان داد. با توجه به كمبود نيروي انساني در پرستاري و اهميت مشاركت بيماران در مديريت بيماري هاي مزمن، توسعه برنامه هاي خودمديريتي مي تواند جايگزين روش هاي آموزش سنتي و پاسخي به چالش هاي مذكور باشد.

Abstract Background Aims: Quality of life is an important criterion in indicating the effectiveness of health care. Despite evidence of the effectiveness of selfmanagement interventions in chronic diseases, few studies have been made regarding the value of selfmanagement programs in patients undergoing hemodialysis. The aim of this study was to evaluate the effectiveness of selfmanagement program on the quality of life in patients undergoing hemodialysis. Materials Methods: This study is a randomized clinical trial. The sle consisted of 82 patients undergoing hemodialysis admitted to the dialysis ward of Taleghani Hospital. After purposive selection, the patients were randomly assigned to the experimental and control groups. The data were completed 12 weeks before and after of intervention by using the demographic information, and kidney disease quality of life questionnaire. Then they were analyzed by using descriptive statistics, independent sles ttest and paired t test. Results: The results showed that there was a significant difference between the intervention and control groups in the mean quality of life after the intervention in the aspects of diseases symptoms, the quality of social interactions, encouraging the dialysis unit staff, physical role, pain and emotional role (p <0.05), but there was no significant difference in the other aspects of quality of life. Conclusion: The results of this study showed the effectiveness of selfmanagement programs on some aspects of the quality of life in hemodialysis patients. Due to the shortage of nursing staff, and the importance of participating patients in the management of chronic diseases, developing selfmanagement programs can be an alternative to the traditional training methods as well as the mentioned challenges. Keywords: selfmanagement, quality of life, dialysis Address: Faculty of Nursing and Midwifery, Urmia University of Medical Sciences, Urmia, Iran Tel: (+98)44 32754961 Email: tm.rahimi@yahoo.com