تأثير مداخله آموزشي مبتني بر مدل اعتقاد بهداشتي بر فعاليت فيزيكي زنان سالمند

THE EFFECT OF HEALTH BELIEF MODEL BASED ON EDUCATION INTERVENTION ON PHYSICAL ACTIVITY OF ELDERLY WOMEN

پيش زمينه و هدف: يكي از مهم ترين دلايل بيماري هاي مزمن بي تحركي است. لذا با توجه به اهميت اصلاح رفتار فعاليت فيزيكي زنان سالمند و به منظور تدوين راهبردهاي آموزشي و مداخلاتي مناسب مطالعه حاضر باهدف بررسي تأثير مداخله آموزشي مبتني بر مدل اعتقاد بهداشتي بر فعاليت فيزيكي زنان سالمند انجام پذيرفت. مواد و روش كار: اين مطالعه مداخله اي بر روي 200 نفر از زنان سالمند شهر اروميه كه به روش نمونه گيري چندمرحله اي انتخاب شدند انجام شد. در اين پژوهش از مدل يابي معادلات ساختاري با كمك نرم افزار Smart PLS 3.5 و SPSS 21 جهت آزمون فرضيات و برازندگي مدل استفاده شد. يافته ها: نتايج مطالعه حاضر نشان داد آموزش اثر مثبت برافزايش آگاهي زنان سالمند از فعاليت فيزيكي و متعاقباً بر تغيير رفتار آنان داشته است. به طوركلي در اين مطالعه آگاهي از فعاليت فيزيكي در طول فرايند مداخله آموزشي يعني قبل از مداخله آموزشي (0/01=beta =0/168 P) تا سه ماه (0/01=beta =0/180 P) و شش ماه بعد از مداخله آموزشي (0/001=beta =0/232 P). ارتباط مستقيم فزاينده با فعاليت فيزيكي زنان سالمند داشته است. آگاهي همچنين به واسطه سازه هاي نگرشي مدل اعتقاد بهداشتي به طور غيرمستقيم بر فعاليت فيزيكي آن ها اثر گذاشت. بعلاوه، نتايج مطالعه نشان داد كه حساسيت درك شده، موانع درك شده، خود كارآمدي و آگاهي بيشترين تأثير را بر رفتار داشته است. بنابراين اين مدل قادر است تغييرات مربوط به متغيرهاي وابسته به رفتار را پيش بيني كند. بحث و نتيجه گيري: مطالعه حاضر نشان داد كه مدل اعتقاد بهداشتي مدل مناسبي براي انجام مداخله آموزشي در زنان سالمند مي باشد و آموزش فعاليت فيزيكي از طريق اين مدل، رفتار زنان سالمند را ارتقاء مي دهد.

Received: 22 Dec, 2015 Accepted: 7 Feb, 2016 Background Aims: Physical inactivity is one of the most important reasons of chronic medical diseases in the elderly. Regarding to the importance of modifying physical activity behavior in elderly women and to produce proper educational and interventional strategies, this study was aimed to assess the effect of Health Belief Model (HBM) based on education intervention on the physical activity among elderly women. Materials Methods:Two hundred elderly women from Urmia City participated in this interventional study. They were chosen using the multistage sling method. SPSS 21, and Smart PLS 3.5 soft wares were used for structural equation modeling and to test the hypotheses and the modelʹs fitness. Result: The results indicated that the education intervention had a positive effect on improving elderly women knowledge and behavior for physical activity. Generally, physical activity knowledge had a direct and increasing effect on the behavior through education intervention program, before intervention (beta =0.168, p=0.01) to three months (beta =0.180, p=0.01) and six months after intervention (beta =0.232, p<0.0001).It also effected indirectly on their behavior by attitudersquo s constructs of the HBM. Furthermore, the results showed that perceived susceptibility, perceived barrier, selfefficacy and knowledge had the highest effect on the behavior. Hence, this model can predict the dependent variables related to behavior. Conclusion: The results of the current study indicated that the HBM was a proper model for education intervention for the elderly women. In addition, HBM based education program for physical activity improved elderly women behavior.