واكنش وزن مخصوص ظاهري خاك، برخي ويژگي‌هاي زراعي و عملكرد جو ديم به روش‌هاي مختلف خاك‌ورزي در منطقه همدان

Responses of Bulk Density, Some Agronomic Characteristics and Yield of Rainfed Barley to Different Tillage Methods in Hamedan Region

اين آزمايش در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه بوعلي سينا، به منظور مطالعه اثر روش هاي مختلف خاك ورزي بر وزن مخصوص ظاهري خاك، عملكرد و اجزاي عملكرد ارقام جو در شرايط ديم، اجرا شد. سه سطح خاك ورزي (CT: خاك ورزي مرسوم، MT: خاك ورزي حداقل و NT: بدون خاك ورزي) و پنج رقم جو (V1: محلي، V2: آبيدر، V3: والفجر، V4: بهمن و V5: ماكويي) در يك آزمايش فاكتوريل بر پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار در سال زراعي 901389 مورد مطالعه قرار گرفت. صفات وزن مخصوص ظاهري خاك، ارتفاع بوته، اجزاي عملكرد، عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك و شاخص برداشت اندازه گيري شد. نتايج نشان داد كه بيشترين مقدار وزن مخصوص ظاهري خاك با مقادير 09/1، 26/1 و 29/1 گرم بر سانتي متر مكعب به ترتيب براي عمق هاي نمونه برداري 100، 2010 و 3020 سانتي متر در تيمار MT مشاهده شد. ولي بين تيمارMT وNT تفاوتي وجود نداشت. در مقايسه بين ارقام، رقم والفجر بدون اختلاف معني دار با ارقام بهمن و ماكويي، بيشترين وزن مخصوص ظاهري خاك را به خود اختصاص داد. استفاده از گاوآهن قلمي (MT) منجر به توليد بيشترين ارتفاع بوته (70 سانتي متر) هم چنين اجزاي عملكرد (513 سنبله در متر مربع و 2/19 دانه در سنبله) شد. در بين ارقام نيز بيشترين ارتفاع بوته (7/72 سانتي متر) و تعداد دانه در سنبله (2/23 دانه در سنبله) از رقم والفجر به دست آمد. هم چنين، نتايج نشان داد كه تيمار V3 times MT بيشترين عملكرد دانه (3100 كيلوگرم در هكتار) را داشت. بنابراين، استفاده از روش خاك ورزي حداقل و رقم والفجر ممكن است قابل توصيه باشد.

This experiment was carried out at the Agricultural Research Station of BuAli Sina University to study the effect of different tillage methods on bulk density, yield, and yield components of barley (Hordeum vulgare) cultivars under rainfed conditions. Three levels of tillage (CT: conventional tillage, MT: minimum tillage and NT: no tillage) and five barely cultivars (V1: Local V2: AbidarV3: Valfagr V4: Bahman and V5: Makouei) were evaluated in a factorial arrangement in a completely randomized block design with three replications in the growing season of 201011. Traits of bulk density plant height, grain yield, yield components, biological yield, and harvest index (HI) were evaluated. The results showed that maximum value of bulk density (1.09, 1.26 and 1.29 g cm3 for 010, 1020 and 2030 cm of sling depth, respectively) was observed at MT treatment. But, there was no significant difference between MT and NT treatments for this trait. In comparison of cultivars, maximum bulk density was achieved with Valfagr cultivar. Using chisel plow (MT treatment) produced maximum plant height (70 cm) and yield components (513 numbers of spike m2 and 19.2 grain spik1). Also, among cultivars maximum plant height (72.7 cm) and grain number spike1 (23.2 grain spike1) belonged to Valfagr cultivar. Also, results showed that V3times MT treatment had the highest grain yield (3100 kg ha1). Therefore, the findings of the study recommend using chisel plow (MT treatment) and Valfagr cultivar.