ارزيابي نرخ فرونشست گرد و غبار اتمسفري در نقاط مختلف شهر كرمان

Evaluating the Rate of Atmospheric Dust Deposition in Different Locations of Kerman City

گرد و غبار به طور گسترده در مناطق خشك و نيمه خشك جهان اتفاق مي افتد. از آن جائي كه ذرات گرد و غبار داراي اندازه ريز هستند، جذب سطحي بالا و هم چنين امكان انتقال آلودگي بالائي دارند. هدف از اين مطالعه بررسي تغييرات زماني و مكاني ميزان فرونشست اتمسفري در نقاط مختلف شهر كرمان مي باشد. نمونه هاي گرد و غبار به وسيله ي تله هاي شيشه اي نصب شده بر روي پشت بام ساختمان هاي يك طبقه در 35 نقطه شهر كرمان طي 7 ماه از ارديبهشت تا پايان آبان ماه 1391 (مجموعاً 245 نمونه) جمع آوري شد. پس از هر بار نمونه برداري ماهانه، تله ها شسته شده و نمونه هاي انتقال يافته به آزمايشگاه توزين و نرخ فرونشست ذرات محاسبه گرديد. پهنه بندي ميزان فرونشست متوسط 7 ماهه از روش درون يابي وزن دهي عكس فاصله (IDW) انجام شد. به منظورمطالعه ي رژيم بادي، گلباد كرمان به وسيله نرم افزار WRPLOT 7.0.0 ترسيم گشت. نتايج نشان داد كه متوسط نرخ فرونشست بين ماه هاي ارديبهشت تا آبان از 4/17 به 5 گرم بر متر مربع در ماه كاهش يافته است كه مي توان به كاهش سرعت باد نسبت داد. پراكنش مكاني نمونه ها نيز نشان مي دهد كه ميزان فرونشست از 84/4 در قسمت هاي جنوبي تا 84/14 گرم بر متر مربع در ماه (غالباً در قسمت هاي شمالي) متغير مي باشد. بر اساس گلباد حاصل از 7 ماه نمونه برداري، باد غالب از شمال، شمال شرق و شمال غرب مي وزد و تغييرات مكاني فرونشست متناسب با آن مي باشد. باتوجه به بالا بودن مقدار گرد و غبار فرونشسته منشأ يابي و كنترل گرد و غبار جهت مديريت و برنامه ريزي مناسب امري ضروري مي باشد.

Dust deposition occurs extensively in arid and semiarid regions of the world. Since dust particles are finesized, they have a high adsorption capacity and also high contamination potential. The objective of this study was to evaluate the temporal and spatial distribution of the rate of atmospheric dust deposition in different locations in Kerman urban area. Dust sles were collected monthly using glass traps installed on the roof of 35 onestory buildings in Kerman for 7 months from April 20 to Nov. 20, 2012 (a total of 245 sles). After each monthly sling, traps were washed and dust sles transferred to the laboratory and weighed. The mean dust deposition rate of 7 months was mapped using the inverse distance weighting (IDW) approach. The wind rose of Kerman was drawn by WRPLOT 7.0.0. The results showed that the average rate of dust deposition decreased during the 7 months studied from 17.4 to 5 g/m2. month, which could be attributed to the decrease in wind velocity. The spatial distribution of the sles also showed that the dust deposition rate varied from 4.84 in the southern parts to 14.84 g/m2.month, mostly in the northern locations of the city. The wind rose based on the average wind speed of the 7 months of sling indicated the prevailing wind blows from north, northeast and northwest and the dust spatial distribution well follows the wind direction. In general, the rate of dust deposition in Kerman city is high and therefore, the source of dust has to be well detected and proper management practices are necessary.