بررسي مقدار فرسايش و نسبت تحويل رسوب در جاده‌هاي خاكي و جنگلي

Assessment of Erosion Value and Sediment Delivery Ratio in the Unsealed and Forest Roads

در اين تحقيق، ميزان توليد و تحويل رسوب توسط جاده هاي جنگلي دارابكلا با استفاده از مدل SEDMODL برآورد گرديده و سپس به منظور ارزيابي نتايج مدل، به صورت مستقيم ميزان رسوب دهي در جاده هاي مذكور با استفاده از شبيه ساز باران اندازه گيري گرديد. براي ارزيابي نتايج از آزمون t جفتي، BIAS، RE و RMSE استفاده شد. نتايج نشان داد كه ميزان توليد رسوب از سطح جاده هاي مورد مطالعه طبق مدل SEDMODL و اندازه گيري مستقيم تحت شبيه سازي باران به ترتيب 97/420 و 19/341 تن در سال و ميزان تحويل رسوب به آبراهه ها با نسبت تحويل رسوب به ترتيب معادل 42% و 51%، حدود 58/177 و 02/174 تن در سال مي باشد. هم چنين، نتايج روش هاي آماري BIAS، RE و RMSE براي مدل مذكور به ترتيب 04/0، 59/17 و 71/0 بوده و اختلاف معني داري در سطح اطمينان 95% بين داده هاي مشاهده اي و برآوردي مشاهده نگرديد. لذا مدل مذكور دقت و كارايي مناسب جهت برآورد ميزان رسوبدهي جاده هاي جنگلي دارابكلا را دارا مي باشد. با بررسي فاكتورهاي مؤثر در توليد و انتقال رسوب بر اساس مقدار عددي امتيازات هر فاكتور در حين اجراي مدل مشخص گرديد كه در بين عوامل ورودي مدل، فاكتورهاي شيب طولي جاده، بارندگي و تحويل رسوب به ترتيب تأثيرگذارترين عوامل در توليد و انتقال رسوب مي باشند.

In this research, sediment production and delivery amount by Darabkola forest roads was estimated using the SEDMODL model. To evaluate the model results, the sedimentation rate in the above roads was directly measured using rainfall simulator. Also, the paired ttest, BIAS, RE and RMSE were used to assess the results. The analysis showed that the rate of sediment production from study roadsʹ surface using the SEDMODL model and direct measurement under the rainfall simulation were 420.97 and 341.19 tons per year, respectively, and rate of sediment delivered to the stream with sediment delivery ratios of 42% and 51%, respectively, was about 177.58 and 174.02 tons per year. Also, results of the statistical methods of BIAS, RE and RMSE for the aforesaid model were 0.04, 17.59 and 0.71, respectively, and at 95% confidence level, no significant difference was obtained between the observed and estimated data. Therefore, the aforesaid model has the appropriate accuracy and efficiency to estimate the sedimentation rate of the Darabkola forest roads. It was also found that from among the input parameters of model, longitudinal slope of road, precipitation and sediment delivery factors were the most influential factors in the sediment production and transport, respectively.