كارايي برآورد فسفر قابل استفاده لوبيا توسط برخي از عصاره‌گيرهاي شيميايي در خاك‌هاي آهكي تيمار‌شده با لجن‏فاضلاب شهري

The Effectiveness of Several Chemical Extractants for Determination of Phosphorus Availability for Bean in Calcareous Soils Amended with Municipal Sewage Sludge

توانايي آزمون هاي خاك در پيش بيني قابليت استفاده فسفر براي گياه در خاك هاي تيمار شده با لجن فاضلاب شهري حائز اهميت است. هدف از اين پژوهش ارزيابي چند عصاره گير شيميايي در برآورد فسفر قابل استفاده لوبيا در 10 خاك آهكي تيمار شده با لجن فاضلاب از استان چهارمحال و بختياري در گلخانه بود. بدين منظور نمونه هاي خاك يك ماه با لجن فاضلاب شهري در نرخي معادل با 39 تن در هكتار خوابانيده شدند. سپس فسفر قابل استفاده اين خاك ها توسط عصاره گيرهاي اولسن، كالول، بي كربنات آمونيومدي تي پي اي، كلريد كلسيم 0/01 مولار، بري І، ІІ و مهليچ І و ІІ تعيين شدند. به منظور بررسي شاخص هاي گياه لوبيا يك كشت گلداني در قالب طرح كاملاً تصادفي به مدت 8 هفته اجرا شد. نتايج اين آزمايش نشان داد كه مقدار فسفر استخراجي توسط روش هاي عصاره گيري ذكر شده به صورت زير كاهش يافت كالول> بري ІІ> مهليچІІ> اولسن> بي كربنات آمونيومدي تي پي اي> مهليچ І> بري І> كلريدكلسيم 0/01 مولار. همچنين، فسفر عصاره گيري شده با روش هاي كلريد كلسيم رقيق، مهليچІІ، І، اولسن و كالول همبستگي معني داري با غلظت فسفر در بخش هوايي و مقدار فسفر جذب شده توسط بخش هوايي لوبيا داشته و مي توانند براي برآورد فسفر قابل استفاده لوبيا در خاك هاي تيمار شده با لجن فاضلاب استفاده شوند.

The ability of different soil tests in predicting soil phosphorus (P) is important in soils amended with municipal sewage sludge. The objective of the present study was to evaluate several chemical extractants to estimate available P for bean growing in 10 calcareous soils amended with municipal sewage sludge from ChaharmahalVaBakhtiari province under the greenhouse conditions. For this purpose, the soil sles were incubated with sludge at a rate of 39ton sludge handash 1. The amount of available P of the soil sles was determined by Olsen, Colwell, ammonium bicarbonateDTPA, 0.01 M calcium chloride, BrayІ, ІІ, Mehlich І and ІІ methods. A pot experiment in a completely randomized design was conducted to evaluate the bean plant indices. The results showed that the amount of extractable P with the above methods decreased in the following order: Colwell> Bray ІІ> Mehlich ІІ> Olsen> Ammonium bicarbonate DTPA> Mehlich І> Bray І> 0.01M chloride calcium. The extractable P with 0.01M chloride calcium, Mehlich І, ІІ Colwell and Olsen methods correlated significantly with plant indices (P concentration and P uptake). Thus, mentioned methods could be used to estimate plantavailable P in the soils amended with sewage sludge.