ارزيابي خطر ناشي از فلزات سنگين در خاك و گياهان زراعي خواركي عمده در استان همدان

Risk Assessment of Heavy Metals in Soils and Major Food Crops in the Province of Hamadan

اثرات زيان آور عناصر سنگين بر سلامت انسان شناخته شده است. مهم ترين مسيري كه انسان در معرض عناصر سنگين قرار مي گيرد مصرف روزانه مواد غذايي است. اين تحقيق با هدف بررسي غلظت عناصر سنگين (Cu، Zn، Mn، Fe، Cr، Ni و Cd) در خاك و محصولات غذايي مهم (گندم، سيب زميني و ذرت) و تخمين پتانسيل خطر عناصر براي سلامت انسان از طريق مصرف اين محصولات و خاك در استان همدان با استفاده از ارزيابي خطر انجام شد. مقدار ورود روزانه عناصر به بدن براي هر سه گروه پذيرنده (كودكان <6 سال، بزرگسالان و سالخوردگان) تخمين زده و با مقادير راهنماي سلامت مقايسه شد. مقدار پتانسل خطر غيرسرطاني كروم، منگنز، آهن، كادميم، روي، نيكل و مس به تنهايي كمتر از يك مي باشد. مقادير شاخص خطرپذيري عناصر سنگين براي همه گروه هاي سني مورد مطالعه بزرگ تر از 1 مي باشد، نشان مي دهد كه كودكان و بزرگسالان در منطقه مورد مطالعه ممكن يك خطر بالقوه غيرسرطاني را به علت دريافت عناصر سنگين از طريق مصرف گندم، سيب زميني، ذرت و بلع خاك تجربه كنند. مصرف گياهان خواركي به خصوص گندم، مهم ترين مسير در معرض قرار گرفتن انسان با عناصر سنگين مي باشد، همچنين بلع خاك نيز در معرض قرار گرفتن عناصر سنگين مهم است.

Heavy metals are known to have deleterious effects on human health. The main route of human exposure to heavy metals is the daily intake of food. This study was designed to investigate the heavy metal concentrations (Cu, Zn, Mn, Fe, Cr, Ni and Cd) in soil and major food crops (wheat, potato and corn) and estimate the health risks of metals to humans via soil and the crops consumed in Hamedan Province, using the total noncancer hazard quotient. Daily metal intakes were estimated for three receptor groups and then compared with health guideline values. The noncancer risk estimations showed that chromium, manganese, cadmium, zinc, Iron, Nickel and copper have oral Hazard Quotient values less than a value of one. The Hazard Index values were greater than 1 for all age groups, suggesting that adults and children in the study area may experience a potential noncancer risk due to diet of heavy metal via wheat, corn and potato consumption and soil ingestion. Consumption of plant foods particularly wheat was found to be the major route of human exposure to heavy metal. The soil ingestion route is also important.