بررسي وضعيت تجويز خدمات سي‌تي‌اسكن بيمه‌ شدگان سازمان بيمه سلامت ايران و هزينه‌ هاي آن در منطقه 4 كشوري در شش ماهه اول سال 1391

To Examine the CT Scan Services Prescription Status of Insured of Iran Health Insurance Organization and its Costs in Zone 4 of Country in First Half of 2012

مقدمه: منابع مالي بخش سلامت اندك و تقاضا براي خدمات پزشكي نامحدود است خدمات و تكنولوژي هاي جديد هم به بازار رقابت در اين بخش اضافه شده اند كه رشد روزافزون مصرف منابع سلامت را به دنبال دارد. آگاهي از نحوه تجويزها و تحليل نقاط هزينه ساز مي تواند به بهينه نمودن هزينه هاي بخش سلامت كمك كند. لذا هدف از مطالعه حاضر بررسي نحوه تجويز سي تي اسكن بيمه شدگان سازمان بيمه سلامت در منطقه 4 كشوري در نيمه اول سال 1391 پرداخته است. مواد و روش ها: حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان تعداد 2482 تعيين و از روش خوشه بندي، نمونه هاي مورد مطالعه از 26 مركز پرتو پزشكي در 20 شهرستان انتخاب و تجزيه داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 21 و آزمون آماري ANOVA صورت گرفت. يافته هاي پژوهش: نتايج نشان داد 84 درصد هزينه هاي سي تي اسكن در بخش دولتي بوده كه سهم دانشگاه هاي علوم پزشكي 69 درصد و سهم بخش دولتي غيردانشگاهي 15 درصد بود. بيشترين ميزان تجويزها به پزشكان متخصص با 87.5 درصد نسخ و 82.5 درصد كل هزينه هاي نسخ مورد مطالعه بود. 86.2 درصد نسخ مورد مطالعه توسط 10 گروه تخصصي تجويز شده اند. بيشترين تجويز به گروه داخلي مغز و اعصاب با 26.5 درصد فراواني كل نسخ تعلق داشت. 68.7 درصد نسخ مورد مطالعه به صورت ساده و 31.3 درصد آن ها به صورت اسپيرال درخواست شده اند. 80.2 درصد درخواست ها و 67.8 درصد هزينه نسخ بدون كنتراست بود. سي تي اسكن مغز با 2/43 درصد بيشترين ميزان فراواني و بيشترين ميزان هزينه ها را با 3/29 درصد به خود اختصاص داده است. بحث و نتيجه گيري: بر اساس نتايج مطالعه حاضر متغيرهاي مالكيت مراكز ارائه كننده، نوع تخصص، رشته تخصصي، روش سي تي اسكن، نوع سي تي اسكن، تعداد اندام تجويزي و اندام انجام شده سي تي اسكن در ميزان هزينه ها موثرند.

Introduction: Financial resources in sector of health are limited and demands to medical services are unlimited, also new services and technologies have been added to competition market that was leads to growing in use of health resources. Awareness from prescription and analysis of costly points can help to optimize the costs of health care. Materials methods: The present article examines the way of CT scans prescription in insured health insurance organization in zone 4 of country in the first half of 2012. Sle size was appointed by Morgan table and cluster method was used. Sles were selected from 26 medical radiation centers in 20 cities and data was analyzed by using SPSS software version 21. Findings: The result of present study illustrated that 84% of CT scan costs were in governmental part that share of medical universities was 69% and share of other nonacademic governmental part was 15%. Most rates of prescriptions given to specialists with 87.5% prescriptions and 82.5% of total cost of prescriptions were studied. 86.2% of prescriptions were prescribed by 10 specialists. Most of prescriptions were belonged to neurology group with frequency equal 26.5% of total prescriptions. 68.7% of prescriptions have been requested simply and 31.3 % of them have a spiral request. 80.2% requests and 67.8% of prescriptions cost were without contrast. Brain CT scan have allocated the most frequency (43.2%) and costs (29.3%). Discussion Conclusion: Acquisition of manufacturer centers variables, type of professions, specialty, CT scan method, type of C T scan, the number of prescribed limb and the number of limb which CT scan have been done on it are effective in costs.