نقشِ «موضوع» در روشن ساختن مفهومِ «متنِ تاريخ نگارانه»

نبود تصويري روشن از چيستي «متنِ تاريخ نگارانه»، مفهوم سازي و نظريه پردازي در حوزه مطالعاتِ نظريِ دانش تاريخ را با دشواري هايي روبه رو ساخته است. اين دشواري تا تشخيص مصاديق متن تاريخ نگارانه از سوي پژوهشگران حوزه تاريخ تاريخ نگاري دامن گسترانده است. به نظر مي رسد براي يافتن راه برون رفت از اين وضعيت، به الگويي از متون تاريخي نياز داريم كه با تكيه بر آن بتوان به مفهوم متن تاريخ نگارانه وضوح بخشيد و به مدد آن، تشخيص مصاديق را ضابطه مند كرد. اين نوشتار با چنين هدفي و با اين پيش فرض سامان يافته است كه گونه هايي از آثار مكتوب تاريخي در دست است كه بر سر تلقيِ آن ها به عنوانِ متنِ تاريخ نگارانه، اجماعي نامصرح وجود دارد و بنابراين مي توان آن ها را «متونِ الگو» ناميد. بر اساس يافته هاي اين مقاله «رخداد تاريخي» را مي توان فصل مشترك موضوعات اين دسته از متون و عنصر بنيادي متون تاريخ نگارانه و ملاك تشخيص مصاديق شمرد. بر اساس تعريفي كه از «رخداد تاريخي» در متن مقاله ارائه شده است، موضوعاتِ متوني همچون طبقات، سفرنامه، زندگي نامه، انساب و مزارات يك موضوع غيرتاريخي است و در نتيجه، ماهيتِ اين آثار، متفاوت از ماهيت متون تاريخ نگارانه ارزيابي شده است.