سنجش سطح دارايي هاي معيشتي در مناطق روستايي با رويكرد معيشت پايدار (مطالعه موردي: روستاهاي شهرستان تايباد)

هدف: در رويكرد معيشت پايدار روستايي، هدف اصلي، اتكا بر دارايي ها و سرمايه هاي اصلي (انساني، اجتماعي، مالي، طبيعي، نهادي و فيزيكي) موجود در روستا به عنوان منابع اوليه و اساسي تامين معاش روستايي است. بر اين اساس، هدف اين تحقيق، سنجش سطح دارايي هاي معيشتي و اولويت بندي روستاهاي دهستان هاي دشت تايباد و كرات با هدف برخورداري از شاخص هاي معيشت پايدار مي باشد. روش: نوع تحقيق كاربردي، روش مورد استفاده، توصيفي- تحليلي بوده و براي گردآوري داده ها از مطالعات كتاب خانه اي و ميداني استفاده شده است. حجم كل جامعه آماري 5079 خانوار روستايي بود كه حجم جامعه نمونه مورد مطالعه با استفاده از فرمول كوكران 94 خانوار در 16 نقطه روستا بوده است كه پس از اصلاح تعداد آن به 162 خانوار افزايش يافت. براي تحليل داده ها از روش هاي آماري و همچنين، مدل ويكور استفاده شده است. يافته ها: نتايج به دست آمده نشان مي دهد كه بين روستاهاي مورد مطالعه از نظر برخورداري از دارايي هاي معيشتي تفاوت معناداري وجود دارد. همچنين، نتايج آزمون فريدمن نشان مي دهد كه سهم دارايي اجتماعي با ميانگين رتبه 3.59 در مقايسه با ساير دارايي ها در بين روستاهاي مورد مطالعه بيشتر است كه نشان از يك پارچگي، همبستگي و انسجام اجتماعي در بين روستاهاي مورد مطالعه است. دارايي انساني نيز با ميانگين رتبه 1.11، در رتبه آخر قرار مي گيرد كه نشان از مهاجرت نيروي هاي فعال و جوان روستايي مي باشد. ساير دارايي ها به ترتيب اهميت، شامل دارايي فيزيكي، دارايي طبيعي، دارايي مالي، دارايي نهادي و دارايي انساني است. در نهايت، نتايج مدل تصميم گيري ويكور با هدف اولويت بندي روستاهاي مورد مطالعه از لحاظ برخورداري از دارايي هاي معيشتي نشان داد كه روستاي پشته و روستاي رهنه از مجموعه روستاهاي دهستان كرات در مقايسه با ساير روستاهاي مورد مطالعه از نظر برخورداري از دارايي هاي معيشتي به ترتيب، در رتبه اول و رتبه آخر قرار گرفتند. محدوديت ها/ راهبردها: تنوع معيشتي در مناطق روستايي و نبود آمارهاي رسمي از محدوديت هاي اصلي تحقيق بوده است. راهكارهاي عملي: يكي از مهم ترين راهكارها، تاكيد برنامه ريزان و مديران روستايي به چند بعدي بودن معيشت روستاييان است. راهكار بعدي، تقويت دارايي هاي روستاييان در زمينه هاي مختلف است. راهكار سوم، تقويت نحوه و روش هاي استفاده از دارايي ها در روستاها مي باشد. اصالت و ارزش: نوآوري مطالعه در بررسي و تحليل دارايي هاي معيشتي در مناطق روستايي است كه مي تواند در پايدار سازي مناطق روستايي موثر باشد.