روند پر شدن دانه در باقلا (.Vicia faba L) تحت تاثير تاريخ و تراكم كاشت

به منظور ارزيابي تاثير تاريخ و تراكم كاشت بر فنولوژي، عملكرد، اجزاي عملكرد، سرعت و دوره پر شدن دانه در باقلا آزمايشي در سال 1392-1391در مزرعه تحقيقاتي دانشكده علوم كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه گنبد به­ صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك­ هاي كامل تصادفي با 4 تكرار انجام شد. فاكتورها شامل تاريخ كاشت در 3 سطح (4 نوامبر، 4 دسامبر و 3 ژانويه) و تراكم بوته در 4 سطح (8، 12، 16 و 20 بوته در مترمربع) بود. نتايج نشان داد كه تاثير تاريخ كاشت بر فنولوژي، عملكرد، اجزاي عملكرد، سرعت و دوره پر شدن دانه معني ­دار بودند، اما، تراكم بوته تاثير معني ­داري بر هيچ يك از صفات مذكور نداشت. مقايسه ضرايب معادله سيگموييدي نشان داد كه سرعت پر شدن دانه (b) در 3 تاريخ كاشت متفاوت بود. بيشترين سرعت پر شدن دانه در تاريخ كاشت 3 ژانويه و كمترين آن متعلق به تاريخ كاشت 4 نوامبر بود. اثر تاريخ كاشت بر دوره پر شدن دانه معني­ دار بود، اما تراكم اثر معني ­داري روي دوره پر شدن دانه نداشت. تجزيه رگرسيوني نشان داد كه 0.01 گرم در روز افزايش در سرعت رشد دانه در واحد دانه، منجر به افزايش 45.11، 32.43 و 26.66 گرم در وزن دانه به ­ترتيب در تاريخ ­هاي كاشت 4 نوامبر، 4 دسامبر و 3 ژانويه گرديد. تاخير در كاشت دوره پر شدن دانه را به مدت 8.53 روز كاهش داد. همچنين، همراه با كاهش دوره پر شدن دانه، وزن دانه به ميزان 0.27 گرم كاهش يافت. تاريخ كاشت نسبت به تراكم به دليل ايجاد شرايط مختلف محيطي از قبيل طول روز و دما تاثير بيشتري روي سرعت و دوره نمو دانه، صفات فنولوژيك، عملكرد و اجزاي عملكرد داشت. با تاخير در كاشت زمان لازم براي سبز شدن افزايش يافت اما دوره پر شدن دانه به دليل برخورد با دماهاي بالا كوتاه شد كه اين امر منجر به كاهش عملكرد دانه گرديد.