عملكرد و اجزاي عملكرد سه ژنوتيپ گندم تحت رژيم هاي آبياري

در يك آزمايش مزرعه اي اثر تنش خشكي بر عملكرد دانه و اجزاي مرتبط با آن در سه ژنوتيپ گندم در سال زراعي 93-1392 در منطقه پارس آباد مغان بررسي شد. اين تحقيق به صورت كرت هاي خرد شده و در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. فاكتورهاي آزمايشي شامل رژيم هاي آبياري در پنج سطح به عنوان فاكتور اصلي و ژنوتيپ در سه سطح (ارقام شيرودي و چمران و لاين N-80-18) به­ عنوان فاكتور فرعي بودند. نتايج نشان داد كه اثر رژيم آبياري بر صفات عملكرد دانه، وزن خشك تك بوته، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و درصد پروتئين دانه و اثر ژنوتيپ بر روي كليه صفات مورد مطالعه معني دار بودند. اثر متقابل رژيم آبياري × ژنوتيپ بر صفات عملكرد دانه، وزن خشك تك بوته و تعداد دانه در سنبله معني دار بودند. در شرايط بهينه آبياري عملكرد دانه ارقام شيرودي و چمران و لاين N-80-18 به­ ترتيب معادل 4661.7، 4200 و 4402 كيلوگرم در هكتار برآورد شدند. با اعمال تنش رطوبتي عملكرد دانه و ساير صفات كاهش معني داري پيدا كردند. همچنين، تنش كم آبياري منجر به افزايش ميزان پروتئين دانه در هر سه ژنوتيپ شد. رقم چمران بيشترين عملكرد دانه را در شرايط تنش خشكي داشت و عملكرد آن در شرايط ديم در مقايسه با آبياري بهينه، به ميزان 26 درصد كاهش يافت. اين رقم با توجه به ثبات عملكرد دانه در شرايط تنش و كمبود آب در آخر فصل رشد، براي كاشت در شرايط مشابه اين تحقيق مناسب به نظر مي رسد.