تعيين خطر نسبي بروز سرطان مري در شهرستان ‌هاي ايران با استفاده از مدل چند سطحي بيزي مكاني- زماني

مقدمه: ميزان بروز استاندارد شده‌ سني سرطان مري در ايران براي زنان در رتبه پنجم و براي مردان در رتبه هشتم قرار دارد. در مطالعه حاضر، با توجه به بروز بالاي سرطان مري و ضرورت آگاهي از چگونگي توزيع جغرافيايي اين سرطان، نقشه‌بندي بروز اين سرطان در سطوح استاني و شهرستاني ترسيم شد. روش‌ها: اين پژوهش از نوع كاربردي اكولوژيك بود. جامعه مورد مطالعه از تمام بيماران مبتلا به سرطان مري بين سال‌هاي 1384 تا 1386 در ايران تشكيل شد. جهت برآورد خطر نسبي سرطان مري، از مدل چند سطحي بيزي مكاني- زماني‌ استفاده گرديد. داده‌ها داراي سه سطح تو در توي جغرافيايي است كه در آن شهرستان‌ها داخل استان‌ها و استان‌ها هم در زمان (سال) لانه كرده‌اند. تجزيه‌ و تحليل داده‌ها با استفاده از رويكرد بيزي INLA (Integrated nested Laplace approximation) در نرم‌افزار R انجام شد. يافته‌ها: تعداد كل سرطان مري ثبت شده در سال‌هاي 86-1384 در ايران 7160 مورد بود. بر اساس نتايج مدل سه سطحي با تعديل تمامي عوامل خطر، روند تغييرات سالانه معني‌دار و افزايشي مشاهده شد. نتيجه‌گيري: با توجه به برازش مدل سه سطحي با تعديل عوامل خطر فعاليت فيزيكي و مصرف سيگار، مصرف ميوه‌ها و سبزيجات و اضافه وزن، توصيه مي‌شود كه در مطالعات آينده از مدل‌هاي چند سطحي با تعديل عوامل خطرساز مؤثر بيشتري استفاده شود. اين مطالعه نشان داد كه مناطق شمال شرقي، شمال غربي و بعضي از نقاط مركزي ايران داراي بيشترين خطر بروز سرطان مري مي‌باشد.