پديد آورندگان :
معظمي فريدا، حامد نويسنده دانشكده علوم پايه,گروه زيست‌شناسي,دانشگاه شاهد,تهران,ايران Moazzami Farida, Seyed Hamed , رجبيان، طيبه نويسنده دانشكده علوم پايه,گروه زيست‌شناسي,دانشگاه شاهد,تهران,ايران rajabian, tayebeh , سلامي، عليرضا نويسنده گروه مهندسي علوم باغباني,پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه تهران,كرج,ايران Salami, Seyed Alireza , رنجبر، مسعود نويسنده گروه زيست شناسي,دانشگاه بوعلي‌سينا,همدان,ايران Ranjbar, Massoud , تقي زاده، مسعود نويسنده دانشكده علوم پايه,گروه زيست‌شناسي,دانشگاه شاهد,تهران,ايران Taghizadeh, Massoud , رحماني، نصرت نويسنده دانشكده علوم پايه,گروه زيست‌شناسي,دانشگاه شاهد,تهران,ايران Rahmani, Nosrat
كليدواژه :
مريم‌گلي (.Salvia L) , تيره نعناعيان , اسيدهاي چرب امگا3 و امگا6 , استرول‌هاي گياهي , كروماتوگرافي گازي
چكيده فارسي :
مريم‌گلي (Salvia L.) يكي از مهم‌ترين جنس‌هاي تيره نعناعيان (Lamiaceae)مي‌باشد. اغلب گونه‌هاي اين جنس داراي خواص دارويي بوده و در طب سنتي كاربرد‌هاي فراواني دارند. با توجه به محدود بودن اطلاعات در خصوص مطالعه متابوليت‌هاي دارويي گياهان مريم‌گلي، هدف تحقيق حاضر شناسايي و تعيين مقدار روغن، اجزاي اسيد چرب و استرول‌هاي بذر سه گونه مريم گلي ايران بود. روغن بذرهاي رسيده گونه‌هاي مورد نظر با استفاده از دستگاه سوكسله و هگزان نرمال و استرول‌هاي آزاد و هميوغ آن‌ها با استفاده از حلال‌هاي مناسب استخراج شدند. شناسايي و تعيين محتواي اسيدهاي چرب و استرول‌ها به روش كروماتوگرافي گازي انجام شد. پنج اسيد چرب اصلي شناسايي شده در روغن بذر گونه‌هاي مورد مطالعه شامل آلفالينولنيك اسيد (C18:3n3) (28/2±28/49%51/0±84/41)، لينولئيك اسيد (C18:2n6) (36/0±25/30%0/03±63/20)، اولئيك اسيد (C18:1n9) (19/94±0/16%14/02±0/72)، استئاريك اسيد (C18:0) (06/0±41/2%01/0±13/2) و پالميتيك اسيد (C16:0) (03/0±01/6%3/77±0/07) بودند. اسيد هاي چرب امگا3 و امگا6 به ترتيب 56/49%-58/45 و 45/24%-99/20 كل اسيد هاي چرب را در بذرها تشكيل مي‌دادند. بيش‌ترين مقدار استرول كل در بذرS. virgata با 11/38 ميلي‌گرم/100گرم وزن خشك و كمترين مقدار آن در بذر S. nemorosa با 59/31 ميلي‌گرم/100گرم وزن خشك برآورد شد. همچنين بتاسيتواسترول، استيگمااسترول و كمپسترول به‌‌عنوان استرول‌هاي اصلي بذرها شناسايي شدند. نتايج بدست آمده نشان مي‌دهند كه بذر گياهان مريم‌گلي منابع مناسبي از روغنهاي گياهي و غني از اسيدهاي چرب ضروري امگا3 (ALA) و امگا6 (LA) و همچنين استرول‌هاي دارويي چون بتاسيتواسترول مي‌باشند كه مي‌توان از آن‌ها در صنايع دارويي و غذايي بهره برد.
چكيده لاتين :
Salvia L. is one of the most important members of the Lamiaceae family. Several species of this genus have many pharmaceutical applications. A very limited number of investigations have been reported for fatty acid and phytosterol profiles in this genus. This study was accomplished in order to quantify of oil content and to determinate fatty acid and phytosterol profiles of the seeds from three Salvia species of Iran. Seed oils were extracted using nhexane as solvent in a Soxhlet apparatus. Free fatty acids were prepared by the saponification of the oils and after methylation were analyzed by GC method. Conjugated and free sterols were extracted from the unsaponifcable fraction of the seed oils and after derivatization were analyzed by GC. Five major fatty acids including αlinolenic (41.84 ±0.5149.28±2.28%), linoleic (20.63±0.0330.25±0.36%), oleic (14.02 ± 0.7219.94 ± 0.16%), stearic (2.13±0.012.41±0.06%) and palmitic acid (3.77±0.076.01±0.03%) were identified in the seeds oil. Omega3 and omega6 fatty acids contained 45.5849.56% and 20.9924.45% of total fatty acids in the seed oils, respectively. The highest amount of total sterols was detected in the seeds of S. virgata with 38.11 mg /100 g D.W and the lowest was measured in the seed S. nemorosa with 31.59 mg /100 g D.W, respectively. βsitosterol, stigmasterol and campsterol were the main sterol constituents of the seed oils. In general, Salvia seed oils are rich sources in omega3 and omega6 essential fatty acids, as well as βsitosterol and can be used in pharmaceutical and food industries.
