تحليل روايي - عرفاني داستان دلاويزتر از سبز

The Story of More Charming Than Green; A Narrative and Mystical Analaysis

منتقدان و پژوهشگران ادبي در تحليل عرفاني آثار ادبي معاصر بيشتر به بررسي اشعار فارسي پرداخته‌اند؛ در حاليكه نثر داستاني به‌ويژه داستان كوتاه، در دهه‌هاي اخير در بازتاب دادن باورها، رفتارها، و آموزه‌هاي عرفاني نقش بسزايي داشته است؛ داستان كوتاه دلاويزتر از سبز نوشته علي مؤذني ازجمله اين داستان‌ها است. هدف ما در اين مقاله اين است كه اين داستان را با روش توصيفي تحليل كنيم و با بررسي آن در سه سطح درون‌مايه، كاربرد تصاوير ادبي، و نحوة روايت نشان دهيم كه چگونه مفاهيم عرفان كلاسيك در آن بازسازي شده‌اند. در اين داستان، مضامين عرفاني مانند سيروسلوك، معرفت نفس، امتحان الهي، صلح و دوستي، ولايت، وحدت شهود، و جمعيت خاطر با مفاهيم ديني پيوند خورده‌اند و مفاهيم و درون‌مايه‌هاي عرفان كلاسيك در فرمي جديد در آن بازتاب يافته‌اند؛ همچنين هماهنگي نحوة به‌كارگيري تصاوير ادبي و شيوة روايت با درون‌ماية عرفاني آن سبب انسجام ساختاري داستان شده است.

In analyzing Iranian mystical literature, the critics and literary scholars have mainly focused on Persian poems, but in recent decades, prose writings, especially short stories, have played an important role in reflecting mystical beliefs, deeds and doctrines. More charming than green, written by Ali Moazzeni, is one of these short stories. The aim of present article is to analyze the story by using descriptive method. The story is considered in three levels: theme, literary images and narrative method, in order to show that how mystical concepts have been reconstructed in the story. In this story, the concepts like spiritual journey (suluk), self-knowledge, Godʹs testing, peace and friendship, saintship, unity of vision and ease of mind have joined with religious issues and mystical themes and have been presented in new forms. Using literary images and different methods of narration associated with mystical themes have led to coherence of the story.