اثر تنش خشكي د بر ويژگي هاي خواب بذر Hordeum spontaneum L

Effects of Drought stress on seed dormancy in Hordeum spontaneum

خواب بذر يك سيستم دفاعي براي جوانه زني گياه در برابر شرايط نامساعد محيطي است. تحقيق حاضر با هدف بررسي اثر تنش خشكي در گياه مادري بر خواب بذر و ويژگي هاي جوانه زني درجو وحشي (Hordeum spontaneum) انجام شد. به اين منظور، 19 ژنوتيپ از اين گونه، به همراه رقم زراعي نصرت، در آزمايشي گلخانه‌اي، در شرايط نرمال و تنش خشكي قرار گرفتند. آزمايش در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با 3 تكرار انجام شد. دو تيمار آبي شامل؛ آبياري نرمال (10095% ظرفيت زراعي) و تنش خشكي شديد (3025% ظرفيت زراعي) بر گياهان اعمال شد. بر اساس نتايج اين تحقيق تنش خشكي در گياه مادري باعث كاهش معني دار صفات شاخص جوانه‌زني، درصد جوانه‌زني، قدرت جوانه‌زني و ارزش جوانهزني شد. تنش خشكي باعث افزايش درصد خواب بذر در اغلب ژنوتيپ ها شد. درتجزيه به مولفه هاي اصلي در هر دو شرايط، شاخص تحمل به تنش و صفت طول كلئوپتيل رابطه نزديك و همسويي را نشان دادند. اين امر نشان مي‌دهد ژنوتيپهاي كه طول كلئوپتيل بيشتري دارند، تحمل بالاتري در شرايط تنش خشكي نشان مي‌دهند و اين صفت در راستاي افزايش سازگاري با اقليم خشك، تكامل يافته است.

Seed dormancy is a defensive system against unfavorable environmental conditions. This research was designed to evaluate the drought stress effects on seed germination and dormancy of Hordeum spontaneum genotypes. Therefore, 19 genotypes of the species and the Nosrat (cultivated barley) cultivar were evaluated under normal water condition and drought stress in a green house study. Complete randomized block design with three replications were used in this study and two stress levels including 95100%FC and 2530% FC, were imposed to the plants. Based on results, drought stress had significant effects on germination index, germination percentage, seed dormancy, germination value and germination energy. Drought stress increased the seed dormancy in most of Hordeum spontaneum genotypes. Principle components analysis of the traits in both water conditions showed that, stress tolerance index and length of coleoptiles are positively related, which indicates that genotypes with longer coleoptiles are more tolerant to drought stress conditions, and it seems that, this trait has evolved to increase the adaptation to drier climates.