مقايسه تيمارهاي اعمال شده بر جوانه‌زني بذر سه گونه زالزالك بومي ايران (Crataegus babakhanloui، C. persica ، C. assadii)

Effect of various treatments on seed germination of three native hawthorn of Iran (Crataegus babakhanloui, , C. persica , C. assadii)

جنس زالزالك (Crataegus) از تيره گل سرخ (Rosaceae) از جمله گياهان مقاوم به خشكي وسرما است. به سبب خواب ناشي از فرايندهاي فيزيولوژيكي و پوشش سخت بذر، تكثير و توليد نهال گونه‌هاي اين جنس، با موانع عمده اي روبرو است كه در اين مقاله رفع آنها مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به مطالعات صورت گرفته توسط ساير پژوهشگران در ساير كشورها بر روي بذر گونه هاي اين جنس، در اين مطالعه، تيمارهاي موثر بر جوانه‌زني بذرهاي سه گونه زالزالك بومي ايران Crataegus babakhanloui، C. persica ، C. assadiiمورد آزمايش و پژوهش قرار گرفته و در نهايت بهترين و موثرترين تيمارها معرفي شدند. جهت بررسي جوانه‌زني و شكستن خواب بذر گونه‌هاي مذكور آزمايش‌هايي با 22 تيمار و 3 تكرار به صورت طرح كاملا تصادفي انجام شد. تيمارها به صورت مجزا و يا تركيبي اعمال شد كه شامل خراش‌دهي پوسته، گرمادهي و سرمادهي متناوب و استفاده از اسيد جيبرليك، نيترات پتاسيم و اسيد سولفوريك بود. نتايج مقايسه اي تيمارها نشان داد كه براي نفوذ پذيرتر كردن پوسته و شكستن خواب بذر خراش‌دهي مكانيكي موثر گرديد. بالاترين درصدجوانه‌زني بذر خراش‌داده شده در دو تيمار ;كاشتن بذر در هواي آزاد در اوايل تابستان و تيمار تركيبي آب روان و تناوب دما به ترتيب با 33/45% و 22/54% جوانه‌زني بدون در نظر گرفتن گونه مشاهده شد.

Crataegus from Rosaceae family is a tree that has medical and ornamental applications. Seeds of this genus have germination problem. There are limited data about germination of different species. Therefore, study on germination of three native species of Iran C. persica, C. assadii and C. babakhanloui is conducted and the best and most effective treatment is determined. To evaluate the germination and breaking seed dormancy of three species, an experiment was carried out as a completely randomized design with twenty two treatment and three replications. Seeds were imposed under physical and chemical stimulator treatment، including, scarification and warmth followed by cold stratification, giberlic acid, kno3 & Sulfuric acid. Results indicated that in all treatments scarification is effective for permeability to water of seed coat and breakage of seed dormancy. The highest percentages of germination are in treatments 'sowing the seeds outdoors at the beginning of summer" and 'running water followed by warmth and cold stratification'.